चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 05 जुलै 2023

• देशाची आर्थिक राजधानी मुंबई आणि पर्यटनस्थळ म्हणून प्रसिद्ध असलेला गोवा या दोन ठिकाणांना अत्यंत जलद गतीने जोडण्याचे काम वंदे भारत एक्स्प्रेसने केले आहे. कोकण आणि गोव्यातील समुद्र किनारे, हिरवीगार झाडी बघायला जाण्यासाठी प्रवासी वंदे भारत एक्स्प्रेसला पसंती देत आहेत. तसेच, एक्स्प्रेसच्या मोठय़ा तावदानाच्या खिडक्यांतून सह्याद्रीचे निसर्गरम्य दृश्य प्रवाशांना अनुभवता येत आहे. परंतु, वंदे भारतमधील आसन श्रेणीमुळे प्रवाशांचा १० तासांचा प्रवास कंटाळवाणा होत आहे. त्यामुळे लवकरच वंदे भारतमधील आसन श्रेणीत बदल करून शयनयान डबे जोडण्यात येणार आहेत. याबाबत रेल्वे मंडळाकडून नियोजन सुरू आहे.
• मुंबई – गोवादरम्यानचा प्रवास सुरक्षित, आरामदायी आणि वेगवान होण्यासाठी वंदे भारत एक्स्प्रेस चालवण्यात येत आहे. मुंबई – गोव्यादरम्यानचा ५८६ किमीचा पल्ला गाठण्यासाठी पावसाळय़ाच्या वेळापत्रकानुसार सुमारे १० तासांचा अवधी लागतो. पावसाळा वगळता अन्य कालावधीतील वेळापत्रकानुसार वंदे भारतने हे अंतर अवघ्या ८ तासांत कापता येते.  त्यामुळे इतर रेल्वे गाडय़ांच्या तुलनेत प्रवाशांचा वेळ सुमारे ३ ते ४ तासांचा वाचणार आहे. सध्या १० तास लागत असल्याने एकाच ठिकाणी बसून प्रवाशांच्या पाठीवर ताण येत आहे. खुर्चीचे रूपांतर आरामखुर्चीत करता येणे शक्य आहे. परंतु त्यामुळे पाठीमागच्या प्रवाशाची गैरसोय होते. त्यामुळे दहा तासांचा प्रवास प्रवाशांसाठी त्रासदायक ठरत आहे.
•  सेमी-हायस्पीड वंदे भारत एक्स्प्रेसची बांधणी चेन्नईस्थित इंटिग्रल कोच फॅक्टरीमध्ये (आयसीएफ) झाली आहे. या वेळी आसन श्रेणी असलेली वंदे भारत एक्स्प्रेस तयार करण्यात आली. कमी तासांच्या आणि कमी किमीच्या अंतरासाठी वंदे भारत प्रवाशांसाठी हिताची ठरली आहे. मात्र, दूरवरच्या प्रवासासाठी ही एक्स्प्रेस त्रासदायक ठरत आहे. त्यामुळेच रेल्वे मंडळाने आयसीएफला शयनयान असलेल्या वंदे भारतची निर्मिती करण्याची सूचना केली आहे. तसेच आयसीएफने डिसेंबरअखेपर्यंत शयनयान असलेल्या वंदे भारत तयार करण्याचे नियोजन केले आहे. त्यानंतर दोन शहरांना जोडणाऱ्या वंदे भारत एक्स्प्रेस मार्गाचे अंतर ५५० किमीहून अधिक असेल. देशभरातील वंदे भारत एक्स्प्रेसला टप्प्याटप्याने शयनयान डबे जोडण्यात येतील.

वंदे भारत तीन स्वरूपात

• १०० किमीपेक्षा कमी अंतरासाठी वंदे मेट्रो
• १०० ते ५५० किमीसाठी वंदे चेअर कार
• ५५० किमीहून अधिक प्रवासासाठी वंदे स्लीपर (शयनयान)

• गुरूपौर्णिमेच्या निमित्ताने भारतात विविध ठिकाणी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले होते. आपल्या गुरूंप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा हा दिवस. या दिवशी जगभरातील प्रत्येक कानाकोपऱ्यातील भारतीय नागरिक आपल्या गुरूंप्रती कृतज्ञता व्यक्त करतो. तसेच, गुरूपौर्णिमेचे औचित्य साधून सोमवारी अमेरिकेतही भगवद्गीता पारायण यज्ञ या भव्य कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता. या कार्यक्रमात तब्बल १० हजार लोकांनी सामूहिक भगवद्गीता पठण केलं आहे.
• गुरूपौर्णिमेच्या निमित्ताने भारताबाहेर अमेरिकेच्या टेक्सास येथे तब्बल १० हजार लोकांनी सामूहिक भगवद्गीता पठण केलं. गेल्या अनेक वर्षांपासून येथे गुरूपौर्णिमेच्या निमित्ताने गीता पठणाचा कार्यक्रम आयोजित केला जातो. अबालवृद्ध नागरिक टेक्सासच्या अलेन इस्ट सेंटर येथे जमतात आणि सामूहिक भगवद्गीता पठण करतात. भगवद्गीता पारायण यज्ञ या कार्यक्रमाचे योगा संगीता आणि एसजीएस गीता फाऊंडेशन यांनी आयोजित केला होता.
• जगप्रसिद्ध धार्मिक गुरू पुज्य गणपती सचिदानंद याच्या उपस्थितीत या सामूहिक भगवद्गीतेचं पठण करण्यात आले. अवधुता दत्ता पिठम ही एक आंतरराष्ट्रीय धार्मिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिक संस्था आहे. श्री गणपती सचिदानंद स्वामींनी १९६६ मध्ये या संस्थेची स्थापना केली होती.
• दहा हजार लोकांनी एकत्र येऊन गीतेचं पठण करण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. गेल्या अनेक वर्षांपासून हा कार्यक्रम येथे आयोजित केला जातो. हिंदू सनातन धर्माची जनजागृती आणि प्रसार व्हावा याकरता या कार्यक्रमाचे अमेरिकेत आयोजन केले जाते.

• देशभर समान नागरी कायदा लागू करण्याची घाई न करता विविध धर्मातील वैयक्तिक कायदे, जमातींच्या प्रथा-परंपरा-नियम यांचा सखोल अभ्यास केला पाहिजे, अशी भूमिका बहुसंख्य भाजपेतर पक्षांनी सोमवारी संसदीय स्थायी समितीच्या बैठकीत घेतल्याचे समजते. संसदेच्या विधि व न्याय, तक्रार निवारण आणि कार्मिक विषयक स्थायी समितीची बैठक सोमवारी झाली. यावेळी विधि आयोगाच्या वतीने समान नागरी संहितेसंदर्भात सादरीकरण झाले.
• बैठकीत वैयक्तिक कायद्यातील सुधारणांसंदर्भात प्रामुख्याने चर्चा करण्यात आली. विविध धर्माचे कायदे, लग्नासंदर्भातील तरतुदी, दत्तकविषयक नियम, संमतीवय अशा मुद्दय़ांसंदर्भात आयोगाकडून सदस्यांनी माहिती घेतली. समान नागरी कायद्याला आम आदमी पक्ष (आप) तसेच, बहुजन समाज पक्षाने तत्त्वत: पाठिंबा दिला आहे. आता मात्र, सर्व धर्माशी व जमातींशी चर्चा केल्याशिवाय सरकारने निर्णय घेऊ नये, अशी भूमिका या दोन्ही पक्षांनी घेतली आहे. काँग्रेसने अद्याप भूमिका स्पष्ट केलेली नाही. समान नागरी संहितेवर केंद्र सरकारने मसुदा तयार केल्यानंतर विरोध करायचा की, पाठिंबा द्यायचा हे ठरवले जाईल, असे काँग्रेसचे माध्यम विभागप्रमुख जयराम रमेश यांनी सांगितले. केंद्र सरकारने घाईघाईने निर्णय घेऊ नये, सखोल चर्चा झाली पाहिजे, असे उद्धव ठाकरे यांच्या शिवसेनेने स्पष्ट केले आहे. विधि आयोगाच्या सादरीकरणाचा अभ्यास केल्यानंतर स्थायी समितीची पुन्हा बैठक होणार असून त्यावेळी सदस्यांकडून सविस्तर मते मांडली जाऊ शकतात.
• आतापर्यंत सुमारे ९ लाख सूचना विधि आयोगाकडे आल्याचे समजते. विविध धर्मातील वैयक्तिक कायदे व तरतुदींसंदर्भात विधि आयोगाकडून समितीच्या सदस्यांना माहिती देण्यात आली. समितीचे अध्यक्ष व भाजपचे राज्यसभेतील खासदार सुशीलकुमार मोदी यांनी विविध धर्माअंतर्गत वैयक्तिक कायद्यांसंदर्भात विधि आयोगाची मते जाणून घेतली जातील, अशी माहिती बैठकीपूर्वी दिली होती.

• भारतीय फुटबॉल संघाने सॅफ चॅम्पियनशिपच्या अंतिम फेरीत कुवेतचा पराभव केला. या विजयासह त्याने नवव्यांदा विजेतेपद पटकावले. भारताने पेनल्टी शूटआऊटमध्ये कुवेतचा ५-४ असा पराभव केला. बंगळुरूच्या ‘श्री कांतीरवा’ स्टेडियमवर निर्धारित ९० मिनिटे दोन्ही संघ १-१ ने बरोबरीत होते. ३० मिनिटांच्या अतिरिक्त वेळेतही कोणत्याही संघाला दुसरा गोल करता आला नाही. अशा परिस्थितीत पेनल्टी शूटआऊटमध्ये सामन्याचा निकाल लागला.
• सॅफ फुटबॉल चॅम्पियनशिपचा अंतिम सामना गतविजेता भारत आणि कुवेत यांच्यात खेळला गेला. भारतीय संघाने आपला उत्कृष्ट विक्रम कायम राखत नववे विजेतेपद पटकावले आहे. तत्पूर्वी, उपांत्य फेरीत भारताने पेनल्टी शूटआऊटमध्ये लेबनॉनचा ४-२ असा दुसरीकडे कुवेतने बांगलादेशचा १-० असा पराभव केला. भारतीय संघ दुसऱ्यांदा कुवेतविरुद्ध खेळला. याआधी ‘अ’ गटात दोन्ही संघांमध्ये १-१ अशी बरोबरी होती.

भारताने ही स्पर्धा जिंकली

• अंतिम फेरीत कुवेतचा पराभव करून भारताने सॅफ चॅम्पियनशिप स्पर्धेचे विजेतेपद पटकावले आहे. त्याने नवव्यांदा हे विजेतेपद पटकावले आहे. भारत यापूर्वी १९९३, १९९७, १९९९, २००५, २००९, २०११, २०१५ आणि २०२१ मध्ये चॅम्पियन बनला होता. स्पर्धेच्या १४ वर्षांच्या इतिहासात, भारत नऊ वेळा चॅम्पियन म्हणून उदयास आला आहे आणि चार वेळा उपविजेता ठरला.
• भारताने पेनल्टी शूटआऊटमध्ये कुवेतचा ४-४ असा पराभव केला. कर्नाटकातील बंगळुरूमध्ये ‘श्री कांतीरवा’ स्टेडियमवर निर्धारित ९० मिनिटे दोन्ही संघ १-१ ने बरोबरीत होते. ३० मिनिटांच्या अतिरिक्त वेळेतही कोणत्याही संघाला दुसरा गोल करता आला नाही. अशा परिस्थितीत पेनल्टी शूटआऊटमध्ये सामन्याचा निकाल लागला.

चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 05 जुलै 2022

05 जुलै चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)