चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 28 नोव्हेंबर 2023

• टीम इंडियाचा स्टार अष्टपैलू खेळाडू हार्दिक पंड्या गुजरात टायटन्स (GT) कडून ऑल-कॅश ट्रेडद्वारे व्यवहार झाल्यानंतर आता त्याच्या जुन्याफ्रेंचायझी मुंबई इंडियन्स (MI) मध्ये परतला आहे. मुंबई इंडियन्सने हार्दिक पंड्यासाठी गुजरात टायटन्सला १५ कोटी दिल्याचे समजतेय. प्राप्त माहितीनुसार यापूर्वी पांड्याने सात आयपीएल हंगामांसाठी मुंबई इंडियन्ससोबत करार केला होता, २०२२ च्या हंगामापूर्वी मुंबई इंडियन्सने त्याला रिलीज केले होते. गुजरात टायटन्सचे त्यांच्या पदार्पणाच्या वर्षातच पांड्याकडे नेतृत्वाची संधी सोपवली होती. गुजरात टायटन्सच्या निर्मितीपासून एकदा विजेतेपद व एकदा उपविजेतेपद मिळवून दिल्यावर पंड्याला रिलीज करण्यात आले आहे. आयपीएलच्या दहा वर्षांच्या कारकिर्दीत हार्दिक पंड्याच्या खेळाडू ते कर्णधार भूमिकेसह त्याचा पगार सुद्धा वाढला आहे.
• मुंबई इंडियन्सने २०१५ च्या लिलावात १० लाख रुपयांच्या मूळ किमतीत पंड्याला संघात समाविष्ट केले होते. तेथून पुढे, एमआयसाठी सुवर्णकाळात हार्दिक पंड्याची रँक सुद्धा वाढत गेली. सहा वर्षांच्या कालावधीत मुंबईच्या चार विजेतेपदांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावलेल्या पंड्याने मागे वळून पाहिलेलं नाही.
• पहिल्या दोन हंगामात आपली छाप सोडण्यात अपयशी ठरल्यानंतर, पंड्या अखेरीस २०१७ मध्ये त्याच्या महत्त्वपूर्ण खेळींसह प्रसिद्धीच्या झोतात आला. याच हंगामात ३५.७१ च्या सरासरीने आणि १५६.२५ च्या स्ट्राइक रेटने त्याने २५० धावा केल्या. त्याने हंगामात ६ विकेट्स सुद्धा घेतल्या होत्या ज्यामुळे MI ने त्याला २०१८ च्या मेगा लिलावापूर्वी ११ कोटींच्या किमतीत रिटेन केले. पंड्याने २०१८ आणि २०१९ मध्ये त्याच्या यशस्वी हंगामात अनुक्रमे २६० आणि ४०२ धावा केल्या. त्याने दोन मोसमात ३२ विकेट्स देखील मिळवल्या ज्यामुळे संपूर्ण अष्टपैलू म्हणून त्याचा दबदबा तयार झाला.
• तीन सीझनसाठी राखून ठेवल्यानंतर, पंड्याला मुंबई इंडियन्सद्वारे २०२१ च्या आवृत्तीपूर्वी रिलीझ केले गेले परंतु फ्रँचायझीने त्याला पुन्हा एकदा ११ कोटी रुपयांना विकत घेतले. तथापि, या अष्टपैलू खेळाडूला २०२१ मध्ये हवे तसे यश हाती आले नाही १२ सामन्यांत केवळ १२७ धावा करणाऱ्या पंड्याला, २०२२ मध्ये मेगा लिलावापूर्वी पुन्हा एकदा MI द्वारे रिलीज केले गेले पण यामुळेच पंड्याचे नशीब बदलले.

• आरोग्य विभागाच्या राष्ट्रीय आरोग्य अभियानांतर्गत काम करणाऱ्या सुमारे ३५ हजार कंत्राटी डॉक्टर- कर्मचाऱ्यांनी पुकारलेल्या बेमुदत संपाच्या ३२ व्या दिवशीही संपाबाबत कोणताही तोडगा निघालेला नाही. संपकरी कर्मचाऱ्यांनी १२ डिसेंबर रोजी नागपूर अधिवेशनावर मोर्चा काढण्याचा निर्णय घेतला असून या संपामुळे ग्रामीण भागातील गोरगरीब रुग्णांचे अतोनात हाल होत असल्याचे आरोग्य विभागातील ज्येष्ठ डॉक्टरांचे म्हणणे आहे.
• राष्ट्रीय आरोग्य अभियान ही योजना राज्यात २००५ पासून सुरू झाली तेव्हापासून डॉक्टर, तंत्रज्ञ तसेच आरोग्य विषयक वेगवेगळ्या कर्मचाऱ्यांची कंत्राटी पद्धतीने या अभियानात भरती करण्यात येत आहे. समान काम समान वेतन तसेच सेवेत कायम करण्यात यावे ही मागणी करत राष्ट्रीय आरोग्य अभियानांतर्गत काम करणाऱ्या ३५ हजार कर्मचाऱ्यांनी २२ ऑक्टोबर पासून बेमुदत काम बंद आंदोलन सुरु केले आहे. ग्रामीण भागातील लाखो शालेय बालकांच्या आरोग्याची तपासणी, जवळपास १०,८०० उपकेंद्रांमधील बाह्यरुग्ण तपासणी, गरोदर मातांचे व बालकांचे लसीकरण, उपकेंद्रात होणार्या प्रसुती, आरोग्य विषयक नोंदणी, कुष्ठरुग्ण व सिकलसेल रुग्णांची तपासणी व उपचार आदी ग्रामीण भागातील आरोग्य विषयक सर्व कामे या संपामुळे ठप्प झाली आहेत. आरोग्य विषयक डाटा एंट्री काम बंद झाल्यामुळे आरोग्य विषयक अचुक आकडेवारी उपलब्ध होऊ शकत नाही, असे आरोग्य संचालनालयातील वरिष्ठ डॉक्टरांचे म्हणणे आहे.
• आरोग्यमंत्री तानाजी सावंत यांनी ३१ ऑक्टोबर रोजी मंत्रालयात या संपकरी कर्मचाऱ्यांबरोबर बैठक घेतली होती तसेच आझाद मैदानावर जाऊन आंदोलन करणाऱ्यांना सेवेत टप्प्या टप्प्याने कामावर घेण्याबाबत सकारात्मक भूमिका घेतली होती. दहा वर्षे ज्यांची सेवा झाली आहे अशा ३० टक्के कर्मचार्यांना पहिल्या टप्प्यात सेवेत कायम केले जाईल असे आश्वासन आरोग्यमंत्री सावंत यांनी बैठकीत दिल्याचे आंदोलनाच्या नेत्यांचे म्हणणे आहे. मंत्र्यांनी दिलेले आश्वासन लिखित स्वरूपात दिल्यास संप मागे घेण्याची तयारीही त्यांनी दाखवली आहे.
• याबाबत आरोग्य विभागाचे अतिरिक्त मुख्य सचिव मिलिंद म्हैसकर यांना विचारले असता संपावरील कर्मचाऱ्यांबरोबर आमच्या चर्चा सुरु असल्याचे सांगितले. एकीकडे या चर्चा सुरु आहेत तर दुसरीकडे आंदोलक हिंगोली, परभणी, जालना, लातूर, नंदुरबार, गडचिरोली आदी जिल्ह्याच्या ठिकाणी रोज आंदोलन करत आहेत. कधी सफाई करून तर कधी पीपीई किट घालून आंदोलन सुरु आहे. वेगेवेगळ्या जिल्ह्यात आमदारांना निवेदन देत आहेत. २२ नोव्हेंबरला मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांना निवेदन दिल्यावर मुख्यमंत्र्यांनी आरोग्य आयुक्त धीरजकुमार यांना तात्काळ या संपात मार्ग काढण्यास सांगितले. नागपूर येथे आंदोलनातील १०८ महिला डॉक्टर – कर्मचार्यांनी भाजप प्रदेशाध्यक्ष चंद्रशेखर बावनकुळे यांना ओवाळून भाऊबीज म्हणून मागण्यांबाबत निवेदन दिले. एवढे करूनही संपाच्या ३२ व्या दिवशी तोडगा न निघाल्यामुळे नागपूर अधिवेशनात १२ डिसेंबर रोजी मोर्चा काढण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.

• देशातील सर्वाधिक खपाची मोटार उत्पादक कंपनी मारूती सुझुकीने येत्या जानेवारीपासून मोटारींच्या किंमती वाढवत असल्याचे सोमवारी जाहीर केले. उत्पादन खर्चात झालेली वाढ आणि वाढलेली महागाई यामुळे हा निर्णय घेण्यात आल्याचे कंपनीने म्हटले आहे.
• मारूती सुझुकीने या संबंधाने सोमवारी भांडवली बाजाराला माहिती दिली. कंपनीने किंमतीतील वाढ नेमकी किती असेल हे जाहीर केले नसले तरी, मॉडेलनुसार किमतीतील वाढ वेगवेगळी असेल, असे स्पष्ट केले आहे. कंपनीने म्हटले आहे की, जानेवारी २०२४ पासून आमच्या मोटारींच्या किमतीत वाढ करण्याची योजना आखण्यात आली आहे. एकूणच वाढलेली महागाई आणि कच्च्या मालाच्या किमतीत झालेली वाढ यामुळे उत्पादन खर्च वाढला आहे. त्यातूनच किंमत वाढविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. किमती फार वाढू नयेत, यासाठी कंपनी प्रयत्नशील आहे.
• मारूती सुझुकीने सणासुदीच्या पार्श्वभूमीवर ऑक्टोबर महिन्यात १.९९ लाख मोटारींची विक्री केली. आतापर्यंतची ही उच्चांकी मासिक विक्री ठरली आहे. याचवेळी कंपनीचा नफा सप्टेंबरअखेर सरलेल्या तिमाहीत ८०.३ टक्क्यांनी वाढून ३,७१६ कोटी रुपयांवर पोहोचला. विक्रीत झालेली वाढ, कच्चा मालाच्या वस्तूंच्या कमी झालेल्या किमती यामुळे उत्पादन खर्चात कपात होऊन नफ्यात वाढ झाली होती.

छोट्या मोटारींकडे पुन्हा ग्राहकांचे वळण

• नागरिकांचे उत्पन्न वाढत असून, अर्थव्यवस्थेची वाढही वेगाने होत आहे. त्यामुळे आगामी दोन-तीन वर्षांत छोट्या मोटारी परवडणाऱ्या दरात पुन्हा मिळू शकतील. मागील काही काळात छोट्या मोटारींची विक्री कमी झाली असून, स्पोर्ट्स युटिलिटी व्हेइकल अर्थात एसयूव्हींना ग्राहकांची सर्वाधिक पसंती दिसून येत आहे. तथापि पुढील काळातवाढत्या अर्थव्यवस्थेसह, वाढत्या आकांक्षांसह पुढे येणाऱ्या नव-मध्यमवर्गानुरूप छोट्या मोटारींना पुन्हा मागणी वाढेल, असा कंपनीचा अंदाज आहे.

• भारताच्या विकास दराचा चालू आर्थिक वर्षासाठीचे अनुमान एस अँड पी ग्लोबल रेटिंग्जने सहा टक्क्यांवरून वाढवून ६.४ टक्क्यांवर नेले आहे. मात्र, पुढील आर्थिक वर्षातील विकास दराचा अंदाज तिने अर्धा टक्क्यांनी घटवून ६.४ टक्क्यांवर खाली आणला आहे.
• एस अँड पी ग्लोबलने आशिया प्रशांत विभागाचा आर्थिक पाहणी अहवाल सोमवारी जाहीर केला. या अहवालानुसार, भारताच्या विकास दराचा म्हणजेच सकल देशांतर्गत उत्पादनातील (जीडीपी) वाढीचा चालू आर्थिक वर्षातील अंदाज वाढवून ६.४ टक्क्यांवर नेण्यात आला आहे. आधी हा अंदाज ६ टक्के वर्तविण्यात आला होता. खाद्यवस्तूंची महागाई आणि कमी झालेली निर्यात या प्रतिकूल गोष्टी असतानाही देशांतर्गत मागणी वाढत असल्याने विकास दराच्या अंदाजात सुधारणा करण्यात आली आहे.

पुढील वर्षाच्या अनुमानांत कपात का?

• जागतिक पातळीवरील मंदीचे वारे आणि उच्च व्याजदराचा परिणाम यामुळे चालू आर्थिक वर्षातील दुसऱ्या सहामाहीत भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या वाढीचा वेग मंदावण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे पुढील आर्थिक वर्ष २०२४-२५ साठी विकास दराचा अंदाज ६.९ टक्क्यांवरून कमी करून ६.४ टक्क्यांवर आणण्यात आला आहे. मात्र, आर्थिक वर्ष २०२५-२६ साठीचा विकास दराचा अंदाज ६.९ टक्क्यांवर कायम ठेवण्यात आल्याचे अहवालात म्हटले आहे.

महागाई दर ५.५ टक्के राहणार!

• जुलै ते सप्टेंबर या तिमाहीत कांदा, टॉमेटो यासह खाद्यवस्तूंची तीव्र स्वरूपाची किंमतवाढ भारताने अनुभवली आहे. त्याचा एकूण महागाई दरावर लक्षणीय परिणाम झाला नसला तरी ग्राहक किंमत निर्देशांकावर आधारीत किरकोळ महागाईचा दर हा रिझर्व्ह बँकेच्या ४ टक्क्यांच्या लक्ष्यापेक्षा अधिक आहे. आगामी काळातही तो या उद्दिष्टापेक्षा अधिक राहण्याचीच चिन्हे आहेत. भारतातील किरकोळ महागाईचा दर चालू आर्थिक वर्षात सरासरी ५.५ टक्क्यांवर राहील, असा ‘एस अँड पी’चा अंदाज आहे. रिझर्व्ह बँकेने जरी महागाई दरासंबंधाने ४ टक्क्यांचे लक्ष्य निर्धारीत केले असल्याचे म्हटले असले तरी, ‘एस अँड पी’च्या अनुमानाप्रमाणे तो ६ टक्के या उच्चतम स्तर मर्यादेच्या आत राहणे अपेक्षित आहे. पुढील आर्थिक वर्षात महागाईचा दर कमी होणार असला तरी तो ४.५ टक्क्यांच्या मर्यादेपर्यंतच घसरेल, असेही तिने म्हटले आहे.

• पहिल्या दोन सामन्यांतील विजयानंतर भारतीय संघाचे आज, मंगळवारी गुवाहाटी येथे होणारा तिसरा ट्वेन्टी-२० सामना जिंकून पाच सामन्यांच्या या मालिकेत विजयी आघाडी मिळवण्याचे लक्ष्य असेल. तसेच फलंदाज आपल्या कामगिरीतील सातत्य टिकवतील अशीही संघ व्यवस्थापनाला आशा असेल.सूर्यकुमार यादवच्या नेतृत्वाखालील युवा भारतीय संघाने पहिल्या दोन्ही सामन्यांत उत्तम खेळ केला. पहिल्या सामन्यात भारताने २०९ धावांचा यशस्वी पाठलाग केला, तर दुसऱ्या सामन्यात ऑस्ट्रेलियाने फलंदाजीचे आमंत्रण दिल्यानंतर भारताने २३५ धावांचा डोंगर उभारला. त्यामुळे भारतीय खेळाडूंचा, विशेषत: फलंदाजांचा आत्मविश्वास उंचावलेला असेल.
• भारतीय संघातील युवा फलंदाज निडरपणे आणि कोणत्याही दडपणाविना खेळताना दिसत आहेत. डावखुऱ्या इशान किशनने सलग दोन सामन्यांत अर्धशतके साकारताना भारताच्या विजयांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली. दुसऱ्या ट्वेन्टी-२० सामन्यात मुंबईकर सलामीवीर यशस्वी जैस्वालने २५ चेंडूंत ५३ धावांची खेळी करताना भारताला आक्रमक सुरुवात करून दिली. त्याचा सलामीचा साथीदार ऋतुराज गायकवाड पहिल्या सामन्यात खातेही न उघडता धावचीत झाला होता. दुसऱ्या सामन्यात मात्र त्याने आपली गुणवत्ता सिद्ध करताना ४३ चेंडूंत ५८ धावांची खेळी साकारली. तसेच डावखुऱ्या रिंकू सिंहने पुन्हा विजयवीराची भूमिका चोख बजावताना ९ चेंडूंतच नाबाद ३१ धावा फटकावल्या. आता गुवाहाटीच्या ४० हजार आसनक्षमता असलेल्या स्टेडियमवरही चौकार-षटकारांची आतषबाजी करण्यासाठी भारतीय फलंदाज उत्सुक असतील.
• दुसरीकडे, ऑस्ट्रेलियन संघाला मालिकेतील आव्हान कायम राखण्यासाठी विजय अनिवार्य आहे. स्टीव्ह स्मिथ, ग्लेन मॅक्सवेल, मार्कस स्टोइनिस आणि अॅडम झॅम्पा यांसारखे ऑस्ट्रेलियाचे अनुभवी खेळाडू नऊ आठवड्यांपासून भारतात आहेत. त्यामुळे या खेळाडूंमध्ये थकवा जाणवत आहे. मात्र, ऑस्ट्रेलियाला विजय मिळवायचा झाल्यास या खेळाडूंनी कामगिरी उंचावणे गरजेचे आहे.
• ● वेळ : सायं. ७ वा.
• ● थेट प्रक्षेपण : स्पोर्ट्स १८-१, जिओ सिनेमा

चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 28 नोव्हेंबर 2022

28 नोव्हेंबर चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)