चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 23 फेब्रुवारी 2024

विश्वचषक नेमबाजी स्पर्धा: ऐश्वर्य सिंग तोमरला सुवर्ण

• विश्वचषक नेमबाजी स्पर्धेत सलग चौथ्या दिवशी भारतीय नेमबाजांनी आपले वर्चस्व राखले. स्पर्धेत चौथ्या दिवशी बुधवारी ५० मीटर रायफल थ्री पोझिशन प्रकारात भारताच्या ऐश्वर्य प्रताप सिंग तोमरने सुवर्णपदक पटकावले. भारताचे स्पर्धेतील हे सहावे पदक होते. यामध्ये चार सुवर्ण, एक रौप्य आणि एका कांस्यपदकाची समावेश आहे. भारत पदकतालिकेत आघाडीवर आहे.
• भारताच्या २२ वर्षीय ऐश्वर्यने गेल्यावर्षी देखील विश्वचषक स्पर्धेत सोनेरी यश मिळवले होते. यावेळी अंतिम लढतीत ऐश्वर्यने ऑस्ट्रियाच्या अॅलेक्झांडर श्मिर्लचा १६-६ असा पराभव केला. त्यापूर्वी, मानांकन फेरीत ४०६.४ गुणांसह ऐश्वर्यने दुसऱ्या क्रमांकाने सुवर्णपदकासाठी श्मिर्लला आव्हान दिले. श्मिर्ल ४०७.९ गुणांसह सर्वप्रथम अंतिम फेरीत दाखल झाला होता.
• त्यापूर्वी, पात्रता फेरीत ऐश्वर्यने ५८८ गुणांसह आघाडीच्या क्रमांकाने मानांकन फेरीत प्रवेश केला होता. पात्रता फेरीत भारताचा अखिल शेरॉन ५८७ गुणांसह दुसऱ्या स्थानावर होता. मात्र, मानांकन फेरीत अखिल आव्हान राखू शकला नाही.

MPSC विद्यार्थ्यांची भूमिका तीच माझी आणि सरकार ची; मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे

• MPSC विद्यार्थ्यांची जी भूमिका आहे. तीच माझी आणि सरकारची आहे. MPSC आयोगाला मी दोन वेळा सांगितलं आहे. त्या विध्यार्थ्यांना ज्या पद्धतीने परीक्षा पाहिजे, तशीच परीक्षा होणार. त्यांची मागणी पूर्ण करणार. याचं श्रेय कोणाला घ्यायचं ते घेऊ दे, मला त्याच्याशी काही घेणं देणं नाही. अस म्हणत त्यांनी अप्रत्येक्षपणे शरद पवार यांना टोला लगावला आहे. ते पिंपरी- चिंचवड च्या राहटणीत बोलत होते. भाजपाच्या उमेदवार अश्विनी लक्ष्मण जगताप यांच्या प्रचारार्थ आयोजित सभेत त्यांनी विविध मुद्यांवर भाष्य केले आहे.
• एकनाथ शिंदे म्हणाले की, दिवंगत लक्ष्मण जगतापांनी मतदारसंघाला कुटुंब समजलं. त्या कामाची पोचपावती मिळाली. रोड शो ला प्रचंड उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला. अश्विनी ताई लक्ष्मण भाऊंनी केलेल्या सेवेची ही समोरची जनता पोचपावती आहे.
• दिवंगत लक्ष्मण जगतापांची रिक्त झालेल्या जागेची पोटनिवडणुक बिनविरोध व्हायला हवी होती. तशी आपली परंपरा आहे. अंधेरी पोटनिवडणुकीत शरद पवार आणि राज ठाकरेंनी तसं मत मांडलं. आम्ही त्या विनंतीस मान दिला. पण दुर्दैवाने आज मात्र विरोधकांनी या पोटनिवडणुकीत तो प्रतिसाद दिला नाही. पण मी रोड शो मध्ये मतदारांचा कौल पाहिला. त्यातून तुम्ही मताधिक्याने निवडून येणार हे काळ्या दगडावरची रेघ आहे.
• पुढे ते म्हणाले की, मी मुख्यमंत्री असल्यानं माझ्याकडे सगळे रिपोर्ट येतात. देवेंद्र फडणवीस तर उपमुख्यमंत्री आहेत. त्यांना ही सगळे रिपोर्ट कळतात. त्यात रिपोर्ट मध्ये लक्ष्मण भाऊंच काम बोलतंय. त्यातूनच तुमचा विजय निश्चित असल्याचं दिसतोय. दिवंगत लक्ष्मण जगताप दुर्धर आजारी असताना राज्यसभा आणि विधानपरिषद निवडणुकीसाठी मतदानाला रुग्णवाहिकेतून पोहचले. आपला उमेदवार निवडून येणार याची कल्पना असताना ही आपलं मत वाया जाऊ नये, ही त्यांची तळमळ होती. हे पाहून त्यांच्याबद्दल माझ्या मनात आदर वाढला. मी मुख्यमंत्री होण्यात लक्ष्मण जगतापांचा ही मोलाचा वाटा आहे.

इंग्रजीनंतर आता हिंदीच्या प्रश्नपत्रिकेतही चुका, विद्यार्थ्यांचा उडाला गोंधळ

• विभागीय शिक्षण मंडळातर्फे घेण्यात येत असलेल्या बारावीच्या परीक्षेत इंग्रजी विषयाच्या प्रश्नपत्रिकेत तीन प्रश्नांमध्ये चूक झाल्याचे उघडकीस आल्यानंतर बुधवारी झालेल्या हिंदी विषयाच्या प्रश्नपत्रिकेत चुका झाल्याचे समोर आले. दोन प्रश्नांमध्ये चुकीचे क्रमांक देण्यात आले आहेत. त्यामुळे विद्यार्थ्यांचा गोंधळ उडाला.
• बारावीची परीक्षा मंगळवारपासून सुरू झाली. यंदा कॉपीमुक्त अभियानांतर्गत परीक्षेदरम्यानचे गैरप्रकार रोखण्यासाठी शासनाने काटेकोर उपाययोजना केल्या. मात्र परीक्षेच्या पहिल्याच दिवशी इंग्रजी विषयाच्या प्रश्नपत्रिकेत तीन प्रश्न चुकल्याचे समोर आले. प्रश्नपत्रिकेतील ए ३ आणि ए ५ या प्रश्नांसाठी केवळ सूचना नमूद केलेल्या होत्या, तर ए ४ या प्रश्नात प्रश्नाऐवजी थेट उत्तरच देण्यात आले होते. त्यामुळे या तीन प्रश्नांबाबत विद्यार्थ्यांचा गोंधळ झाला. असाच प्रकार बुधवारी झालेल्या हिंदीच्या पेपरमध्ये झाला.
• हिंदीच्या प्रश्नपत्रिकेत प्रश्न क्रमांक दोनमध्ये चार शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहायचे आहेत. मात्र, या शब्दांचे क्रमांक १,२,१,२ असे देण्यात आले आहेत. ते १,२,३,४ असे असायला हवे होते. तर चार समानार्थी शब्द लिहण्यासाठी दिलेल्या चारही शब्दांना १,१,१,१ असे क्रमांक देण्यात आले आहेत. हे १,२,३,४ असे असायला हवे होते. बोर्डाकडून अशी चुकी आज दुसऱ्यांदा झाल्याने प्रचंड संताप व्यक्त केला जात आहे. यंदा शिक्षण मंडळाने चुकांची मालिका सुरू केली का, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे.

प्रो बुद्धिबळ लीग: विदित गुजराथीचा कार्लसनवर विजय

• Pro Chess League भारतीय ग्रँडमास्टर विदित गुजराथीने प्रो बुद्धिबळ लीगच्या सामन्यात नॉर्वेचा दिग्गज मॅग्नस कार्लसनला पराभूत करत सर्वाचे लक्ष वेधले. विदितचा कार्लसनवरील हा पहिला विजय आहे.
• इंडियन योगीज’कडून खेळणाऱ्या गुजराथी ने जागतिक क्रमवारीत अग्रस्थानी असणाऱ्या कार्लसनकडून करण्यात आलेल्या चुकांचा फायदा उचलला. कार्लसन प्रो बुद्धिबळ लीगमध्ये ‘कॅनडा चेसब्रास’कडून खेळत आहे.
• जगभरातील १६ संघांनी या ‘ऑनलाइन’ जलद बुद्धिबळ स्पर्धेत सहभाग नोंदवला आहे. गुजरातीने काळय़ा प्याद्यांसह खेळताना आपल्या प्रतिस्पर्धीवर विजय नोंदवला. पाच जागतिक जेतेपद मिळवणाऱ्या कार्लसनला पराभूत केल्यानंतर गुजराथीने ‘ट्वीट’ केले की, ‘‘आताच जगज्जेत्या मॅग्नस कार्लसनला पराभूत केले.’’
• कार्लसनला पराभूत केल्यानंतर गुजराथी भारतीय ग्रँडमास्टर आर. प्रज्ञानंद, डी गुकेश आणि अर्जुन एरिगेसी यांच्या यादीत सहभागी झाला आहे. भारताच्या तिन्ही बुद्धिबळपटूंनी २०२२ मधील विविध स्पर्धामध्ये कार्लसनला नमवले होते.

टर्कीनंतर आता चीन आणि तजाकिस्तानमध्ये भूकंपाचे धक्के; तीव्रता ६.८ रिश्टर स्केल

• टर्कीनंतर आता चीन आणि तजाकिस्तानमध्येही भूकंपाचे धक्के बसले आहेत. या भूंकपाची तीव्रता अनुक्रमे ७.३ आणि ६.८ रिश्टर स्केल मोजण्यात आली आहे. यूएस जिऑलिजकल सर्वेनुसार गुरुवारी सकाळच्या सुमारास हे भूकंप झाले.
• चीनच्या मीडियाने दिलेल्या माहितीनुसार, गुरुवारी सकाळी ८.३० च्या सुमारास चीन-तजाकिस्तानच्या सीमेजवळ असणाऱ्या झिजियांग प्रांतात भूकंपाचा धक्का बसला. या भूकंपाची तीव्रता ७.३ रिश्टर स्केल इतकी मोजण्यात आली. या भूकंपाचे केंद्र चीन सीमेपासून ८२ किमी दूर होते. याबरोबरच उइगर प्रांतातही भूकंपाचे सौम्य धक्के जाणवले.
• चीनबरोबरच तजाकिस्तानमध्येही गुरुवारी पहाटे ५.३० च्या सुमारास भूकंपाचा धक्का जाणवला. यूएस जिऑलिजकल डिपार्टमेंटने दिलेल्या माहितीनुसार या भूकंपाची तीव्रता ६.८ रिश्टर स्केल इतकी मोजण्यात आली.

• भारताचा किशोरवयीन ग्रँडमास्टर आर. प्रज्ञानंदने एअरिथग्स मास्टर्स बुद्धिबळ स्पर्धेतील चमकदार कामगिरी कायम राखली. प्रज्ञानंदने मंगळवारी ऑनलाइन स्वरूपातील जलद प्रकाराच्या स्पर्धेत आणखी दोन विजय नोंदवले.

• चेन्नईच्या १६ वर्षीय प्रज्ञानंदने सोमवारी नॉर्वेचा जगज्जेता मॅग्नस कार्लसनला पराभवाचा धक्का दिला. मंगळवारी झालेल्या १०व्या फेरीत प्रज्ञानंदने रशियाच्या आंद्रे इसिपेन्कोला ४२ चालींत पराभूत केले. ११व्या फेरीत उझबेकिस्तानच्या नोदिरबेक अब्दुसतारोव्हशी त्याने बरोबरी साधली.

• मग १२व्या फेरीत अ‍ॅलेक्झांड्रा कोस्टेन्यूकवर ६३ चालींमध्ये मात करून त्याने दुसरा विजय नोंदवला. त्यापूर्वी, नवव्या फेरीत रशियाच्या इयान नेपोम्निशीने प्रज्ञानंदला नमवले. १२व्या फेरी अखेरीस प्रज्ञानंद १५ गुणांसह १२व्या स्थानी आहे. तर नेपोम्निशी २७ गुणांसह अग्रस्थानी आहे.

• पावसाचा फटका बसलेल्या चौथ्या एकदिवसीय सामन्यात भारतीय महिला संघाने न्यूझीलंडकडून ६३ धावांनी पराभव पत्करला. पाच एकदिवसीय सामन्यांच्या मालिकेतील सलग चौथा सामना भारताने गमावला.

• पावसामुळे नाणेफेक जवळपास पाच तास लांबल्याने हा सामना २० षटकांचा खेळवण्यात आला. भारताची कर्णधार मिताली राजने नाणेफेक जिंकल्यावर न्यूझीलंडला प्रथम फलंदाजीसाठी आमंत्रित केले. अ‍ॅमेलिया कर (नाबाद ६८) आणि सुझी बेट्स (४१) यांच्या फलंदाजीच्या बळावर न्यूझीलंडने २० षटकांत ५ बाद १९१ धावांची आव्हानात्मक धावसंख्या उभारली.

• प्रत्युत्तरात, आघाडीची फळी कोसळल्यामुळे भारताची ४ बाद १९ अशी केविलवाणी अवस्था झाली. यष्टीरक्षक-फलंदाज रिचा घोषने चिवट झुंज देत सर्वाधिक ५२ धावांची (२९ चेंडूंत) खेळी साकारली. याचप्रमाणे कर्णधार मितालीने ३० धावांचे योगदान दिले. परंतु भारताचा डाव १७.५ षटकांत १२८ धावांत आटोपला.

• विविध मागण्यांसाठी राज्यातील सरकारी कर्मचारी उद्या (बुधवार) आणि गुरुवार असे दोन दिवस लाक्षणिक संपावर जाणार आहेत. राज्य सरकारी कर्मचारी मध्यवर्ती संघटना, जिल्हा परिषद कर्मचारी महासंघ आणि राज्य चतुर्थश्रेणी (गट ड) कर्मचारी महासंघाने या संपाची हाक दिली. राज्यात १७ लाख सरकारी आणि निमसरकारी राज्य कर्मचारी आहेत.

• विविध मागण्यांसाठी कर्मचारी संघटनांनी गेल्या ऑक्टोबरमध्ये राज्यातील सर्व जिल्हाधिकारी कार्यालयांसमोर ठिय्या आंदोलन केले होते. गेल्या वर्षी राज्यात एक दिवस संप केला होता. परंतु मागण्यांकडे दुर्लक्ष होत असल्याने आता दोन दिवसांचा लाक्षणिक संप करण्यात येत असल्याचे जालना जिल्हा मध्यवर्ती कर्मचारी संघटनेचे सरचिटणीस पठाण याह्या यांनी सांगितले. या संपात महसूल आणि राज्य शासनाच्या अन्य विभागातील कर्मचाऱ्यांसह निमसरकारी कर्मचारीही सहभागी होत असल्याची माहिती जिल्हा महसूल कर्मचारी संघटनेचे अध्यक्ष गणेश कावळे यांनी दिली.

• नवीन सेवानिवृत्ती वेतन योजना रद्द करून संबंधित जुनी योजना लागू करावी, सेवानिवृत्तींच्या किमान वेतनात केंद्र सरकारने वाढ करावी, सर्व कर्मचाऱ्यांना समान किमान वेतन द्यावे, योजना कामगारांना (अंगणवाडी, आशा वर्कर्स इत्यादी) सेवेत नियमित करावे, आरोग्य विभागास अग्रक्रम देऊन सर्व विभागातील रिक्त पदे भरावीत, अनुकंपा तत्त्वावरील नियुक्त्या कोणत्याही अटींशिवाय कराव्यात आदी मागण्यांसाठी हा संप आहे, असे सांगण्यात आले.

• हिजाब परिधान करणे हे राज्यघटनेच्या कलम १५ नुसार धर्मस्वातंत्र्याचा भाग असून राज्य सरकार त्याचे उल्लंघन करत आहे, हा आरोप कर्नाटक सरकारने मंगळवारी उच्च न्यायालयात फेटाळून लावला. हिजाब परिधान करणे कलम १५ नुसार धर्मस्वातंत्र्याच्या अधिकारांत मोडत नसून केवळ संस्थात्मक शिस्त म्हणून हिजाबवर शैक्षणिक संस्थांमध्ये बंदी घालण्यात आली आहे.

• हिजाबवर शैक्षणिक संस्थांच्या आवारात बंदी नसून केवळ शिक्षण घेत असताना वर्गामध्ये बंदी घालण्यात आली आहे, असे कर्नाटक सरकारने स्पष्ट केले.

• कर्नाटकातील हिजाब बंदीवर उच्च न्यायालयात मुख्य न्यायाधीश रितू राय अवस्थी यांच्या अध्यक्षतेखालील तीन न्यायमूर्तीच्या खंडपीठासमोर सुनावणी सुरू आहे. राज्याचे महाधिवक्ता प्रभुलिंग नवाडगी यांनी कर्नाटक सरकारची बाजू उच्च न्यायालयात मांडली.

• ‘‘हिजाब परिधान करणे हे कलम १९ (१)(अ)मध्ये येते, तर कलम २५मध्ये नाही. एखाद्या महिलेची हिजाब परिधान करण्याची इच्छा असेल तर त्याला संस्थात्मक शिस्तीनुसार परिधान केला असेल तर त्याला कोणताही विरोध नाही,’’ असे नवाडगी यांनी सांगितले. कलम १९ (१) अ अतंर्गत हा ज्या अधिकारांतर्गत हा दावा करण्यात आला आहे, तो कलम १९ (२) संबंधी असून त्यानुसार सरकार संस्थात्मक प्रतिबंधानुसार योग्य प्रतिबंध लागू करू शकते, असे नवाडगी यांनी न्यायालयाला सांगितले. राज्यातील शिक्षण संस्थांमध्ये विद्यार्थ्यांच्या गणवेशाबाबत  राज्य सरकारचा कायदा आहे. त्यानुसार हा कायदा शैक्षणिक संस्थांच्या आवारात नाही, मात्र वर्गामध्ये शिक्षण घेत असताना हिजाब परिधान करण्यास बंदी घालतो, असे नवाडगी यांनी सांगितले.

• कर्नाटकातील शैक्षणिक संस्थांमधील हिजाबवरील बंदीला आव्हान देणाऱ्या विविध याचिकांवर कर्नाटक उच्च न्यायालयात मंगळवारी पुन्हा सुनावणी झाली. सुनावणीदरम्यान राज्याचे महाधिवक्ता यांनी सरकारची बाजू मांडली. कॉलेजच्या कॅम्पसमध्ये हिजाब घालण्यावर कोणतेही बंधन नाही, ते फक्त वर्गाच्या दरम्यान आहे, असे महाधिवक्त्यांनी न्यायालयात स्पष्ट केले. दरम्यान, न्यायालयाने या प्रकरणाची पुढील सुनावणी बुधवारपर्यंत तहकूब केली आहे.

• कर्नाटकातील हिजाब वादावर उच्च न्यायालयात दररोज सुनावणी सुरू आहे. मंगळवारी झालेल्या सुनावणीदरम्यान, राज्य सरकारच्या वतीने महाधिवक्ते म्हणाले की, आमच्याकडे कर्नाटक शैक्षणिक संस्था म्हणून एक कायदा (वर्गीकरण आणि नोंदणी नियम) आहे. हा नियम विशिष्ट टोपी किंवा हिजाब घालण्यास मनाई करतो.

• कॅम्पसमध्ये हिजाब घालण्यावर कोणतेही बंधन नाही, ते फक्त वर्गासाठी आहे. धर्माच्या आधारावर कोणताही भेदभाव नाही. जोपर्यंत विनाअनुदानित खाजगी अल्पसंख्याक संस्थांचा संबंध आहे, आम्ही एकसमान संहितेत हस्तक्षेप करत नाही आणि ते संस्थांना ठरवायचे आहे, असे महाधिवक्ते म्हणाले.