चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 19 फेब्रुवारी 2024

• भारतीय बॅडमिंटनचा ताजातवाना चेहरा म्हणून पसंती मिळत असलेल्या १७ वर्षीय अनमोल खरबच्या आणखी एका निर्णायक विजयाने भारतीय महिला संघाने रविवारी आशियाई सांघिक अजिंक्यपद स्पर्धेत ऐतिहासिक सुवर्णपदक मिळवले. भारताने थायलंडचा ३-२ असा पराभव केला. युवा खेळाडूंचे नेतृत्व करताना पी. व्ही. सिंधूच्या नव्या भारतीय संघाने थायलंडच्या साऱ्या अपेक्षा फोल ठरवल्या. दोन वेळच्या कांस्यपदक विजेत्या थायलंड संघाला भारताच्या युवा गुणवत्तेला आव्हान देता आले नाही.या विजयाने भारतीय महिला संघ उबेर चषकासाठी देखील पात्र ठरला. भारतीय महिला संघाचे हे पहिलेच पदक ठरले. यापूर्वी या स्पर्धेत २०१६ आणि २०२० मध्ये भारतीय पुरुष संघ कांस्यपदकाचा मानकरी ठरला होता. 
• टाचेच्या दुखापतीतून पूर्ण बरे होण्यासाठी आवश्यक वेळ घेतल्याचे सिंधूने आपल्या कामगिरीने दाखवून दिले. गेल्या हंगामातील अपयशही सिंधूने खोडून काढले. सिंधूने जागतिक क्रमवारीत १७व्या स्थानावर असलेल्या सुपानिदा काटेथाँगचा २१-१२, २१-१२ असा फडशा पाडून भारताला विजयी सुरुवात करून दिली. पाठोपाठ ट्रीसा जॉली-गायत्री गोपीचंद या युवा जोडीने आपली कामगिरी उंचावताना जागतिक क्रमवारीत १०व्या स्थानावर असणाऱ्या जोंगकोल्फान किटिथाराकुल- रिवडा प्रा जोंगजई जोडीचे आव्हान २१-१६, १८-२१, २१-१६ असे संघर्षपूर्ण लढतीत परतवून लावले.
• दुसऱ्या एकेरीत अश्मिता चलिहाला मात्र, बुसानन ओंगबाम्रुंगफानचे आव्हान परतवून लावता आले नाही. बुसाननने ११-२१, १४-२१ असा विजय मिळविला. दुहेरीत भारताने युवा श्रुती मिश्रा-प्रिया कोंजेंगबाम जोडीला उतरवले. पण, त्यांना बेनयापा एमसार्ड-नुन्ताकार्न एमसार्ड जोडीकडून ११-२१, ९-२१ असा पराभव पत्करावा लागला. अनमोलने निर्णायक एकेरीच्या लढतीत थायलंडच्या पॉर्नपिचा चोएकीवोंगचे आव्हान अगदी सहजपणे २१-१४, २१-९ असे परतवून लावले. 

• लातूर येथील गुरू ऑनलाईन एक्झाम सेंटर येथे परीक्षा देणाऱ्या दोन उमेदवारांविरुद्ध धाराशिव येथील आनंदनगर पोलीस ठाण्यात गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. हे दोघेही निवड यादीत टॉपर आहेत. तलाठी भरतीसाठी दहा लाखांपेक्षा जास्त उमेदवारांनी अर्ज केले होते तर सरासरी आठ लाख उमेदवारांनी परीक्षा दिली होती. अनेक कारणांनी तलाठी भरती चर्चेत होतीच पण आता तलाठी भरती घोटाळ्याला निर्णायक वळण मिळाले आहे. लातुरातील अख्खे परीक्षा केंद्रच मॅनेज असल्याची माहिती समोर आली आहे.
• तलाठी भरतीत ४,६०० पेक्षा जास्त पदांसाठी जाहिरात प्रसिद्ध करण्यात आली आणि टीसीएस आयओएन कंपनी मार्फत परीक्षा घेण्यात आल्या होत्या. परीक्षेनंतर ५ जानेवारी २०२४ रोजी सर्व उमेदवारांच्या गुणांचे सामान्यकरण करून जिल्हानिहाय निवड याद्या जाहीर करण्यात आल्या होत्या. लातूर शहरातील गुरू ऑनलाईन परीक्षा केंद्रात गैरप्रकार झाल्याचे समोर आले आहे. परीक्षा केंद्रातील कर्मचारी किंवा केंद्राचा मालक यात सहभागी असल्याचा संशय निर्माण झाला आहे.
• स्पर्धा परीक्षा समन्वय समितीकडे धाराशिव जिल्ह्यातील तलाठी भरतीत टॉपर असलेल्या काही उमेदवारांबाबत अनेक पुरावे होते, त्यांनी धाराशिव जिल्हाधिकारी कार्यालयाला याबाबत विस्तृत तक्रार दिली होती. परीक्षा देणाऱ्या उमेदवाराच्या कॉम्प्युटरचा एक्सेस एनी डेस्क, टीम व्ह्युअर किंवा तत्सम सॉफ्टवेअरचा वापर करून दुसऱ्या कॉम्प्युटरवर देण्यात आल्याचे तक्रारीत म्हटले होते. तलाठी भरतीत लातूर येथील परीक्षा केंद्रावरून महाराष्ट्रातील सर्वच जिल्ह्यासाठी अर्ज केलेल्या उमेदवारांनी ऑनलाईन परीक्षा दिली होती. पण फक्त धाराशिव येथील टॉपर उमेदवारांवर कार्यवाही झाली आहे. परंतु इतर जिल्ह्यातील टॉपरसुद्धा यात सामील असल्याने त्यांची चौकशी कधी असा प्रश्न स्पर्धा परीक्षा समन्वय समितीने विचारला आहे. त्या शिफ्ट मधील ०.१% टॉपर उमेदवारांचे गुण सामान्यकरण प्रक्रियेत वापरले गेले होते, पण आता टॉपर उमेदवारच घोटाळेबाज असल्यामुळे दिलेल्या गुणांच्या आधारे तलाठ्यांना नियुक्त्या देणार तरी कशा असा सवाल उमेदवार विचारात आहेत. सदर गैरप्रकाराचा तपास न्यायालयीन चौकशी समितीव्दारे करावा म्हणून याआधीच मुंबई उच्च न्यायालयात याचिका दाखल करण्यात आली आहे. आता उच्च तंत्रज्ञानाने घोटाळा झाल्याचे उघडकीस आल्याने या पदभरतीचा तपास एसआयटीव्दारे करावा अशी मागणी होत आहे.
• धाराशिव तहसीलदार निलेश काकडे यांच्या तक्रारीवरून आनंदनगर पोलीस ठाण्यात मयूर दराडे आणि प्रमोद केंद्रे यांच्या विरुद्ध गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. हा गुन्हा २९ आगस्ट २०२३ ला लातूर सेंटरवर घडला.

• आकाशात दरमहा प्रत्येक ग्रहाजवळ चंद्र आल्याने युती स्वरूपात ग्रह दर्शन होत असते. यापेक्षाही अधिक आनंद दोन ग्रह एकत्र बघतांना होतो. या प्रकारे शुक्र आणि मंगळ ग्रह २२ फेब्रुवारीला एकमेकांच्या अगदी जवळ बघण्याची संधी पहाटे पूर्व क्षितिजावर अनुभवता येणार आहे. या अनोख्या खगोलीय घटनेचा आनंद आकाश प्रेमींनी घ्यावा, असे आवाहन विश्वभारतीचे केंद्रप्रमुख प्रभाकर दोड यांनी केले.
• चंद्र रोज बारा अंश सरकून एका दिवसात एक नक्षत्र आणि एका महिन्यात पूर्ण राशीचक्र फिरतो. जेव्हा चंद्र पुष्य नक्षत्रात येईल आणि जर त्या दिवशी गुरुवार असेल तर गुरुपुष्यामृत योग जुळतो. याच दिवशी पूर्व आकाशात शुक्र व मंगळ दर्शनाचा अमृत योग घडून येत आहे. पृथ्वीला सर्वात जवळ असलेला आणि सूर्यमालेत सर्वात जास्त तेजस्वी असलेला शुक्र आणि सूर्यमालेत पृथ्वीनंतरचा लालसर रंगाचा मंगळ ग्रह एकमेकांच्या अगदी जवळ बघता येतील. या दोन्ही ग्रहांचे स्थान मकर राशीत बाराव्या अंशावर पहाटे ५.२१ वाजता उगवतील. दोन ग्रहांच्या एकत्रित आल्याने पूर्व क्षितिजावरील हा अनोखा आकाश नजारा सकाळी ६ वाजेपर्यंत नुसत्या डोळ्यांनी पाहता येईल, असे प्रभाकर दोड यांनी सांगितले.
• सूर्यमालेत प्रसिद्ध असलेला शुक्र ग्रह सूर्य आणि पृथ्वी यामध्ये असल्याने याचे उदयास्त पूर्व वा पश्चिम क्षितिजावर होत असतात. मंगळ ग्रहावर लोह खनिज अधिक प्रमाणात असल्याने त्याचा रंग लाल असून आपल्या ‘माउंट एव्हरेस्ट’पेक्षा सुमारे तीन पट उंच असलेले ‘ऑलिंपस्मोन’ हे सूर्यमालेतील सर्वात उंच पर्वत शिखर आहे, अशी माहिती दोड यांनी दिली.

• महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक व उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळातर्फे (राज्य मंडळ) फेब्रुवारी-मार्चमध्ये घेतल्या जाणाऱ्या बारावी आणि दहावीची परीक्षेसाठी समुपदेशकांची नियुक्ती करण्यात आली आहे. परीक्षेच्या कालावधीत सकाळी आठ ते रात्री आठ या वेळेत विद्यार्थ्यांचे मोफत समुपदेशन केले जाणार आहे. राज्य मंडळाच्या सचिव अनुराधा ओक यांनी प्रसिद्धिपत्रकाद्वारे ही माहिती दिली. राज्यातील नऊ विभागीय मंडळांमार्फत बारावीची परीक्षा २१ फेब्रुवारी ते २३ मार्च या कालावधीत, तर दहावीची परीक्षा १ ते २६ मार्च या दरम्यान होणार आहे.
• परीक्षेच्या काळात विद्यार्थी नकारात्मक विचार, परीक्षेची भीती, नैराश्य, मानसिक दडपणाखाली असतात. त्यामुळे राज्य मंडळ स्तरावर नियुक्त केलेल्या समुपदेशकांद्वारे विद्यार्थ्यांना नैराश्यातून बाहेर काढण्यासाठी दूरध्वनीद्वारे समुपदेशन केले जाणार आहे. मात्र प्रश्नपत्रिका, परीक्षा केंद्र, बैठकव्यवस्थेबाबत पालक, विद्यार्थ्यांनी समुपदेशकांना प्रश्न विचारू नये अशी सूचना राज्य मंडळाकडून करण्यात आली आहे. समुपदेशकांचे भ्रमणध्वनी क्रमांक राज्य मंडळाच्या संकेतस्थळावर उपलब्ध करून देण्यात आले आहेत.

• गेल्या काही दिवसांपासून दिल्लीच्या सीमांवर आंदोलन करणाऱ्या शेतकऱ्यांची देशभरात चर्चा पाहायला मिळत आहे. काही महिन्यांपूर्वी अशाच प्रकारे दिल्लीच्या सीमांवर शेतकऱ्यांनी प्रदीर्घ असं आंदोलन केलं होतं. त्यावेळी केंद्र सरकारच्या मध्यस्थीने शेतकऱ्यांच्या मागण्यांवर आश्वासन दिल्यानंतर आंदोलन स्थगित करण्यात आलं होतं. गेल्या काही दिवसांपासून पुन्हा एकदा शेतकरी आंदोलन तीव्र झालं असून दिल्लीच्या सीमांवर पोलीस प्रशासनातं कडक सुरक्षा तैनात केली आहे. या पार्श्वभूमीवर आता आंदोलक शेतकऱ्यांकडून सरकारला दोन दिवसांचा अल्टिमेटम देण्यात आला आहे.

“जर तुम्हाला वेळच हवा असेल तर…”

• यासंदर्भात शेतकरी आंदोलक अभिमन्यू कोहड यांनी पीटीआयशी बोलताना केंद्र सरकारच्या शिष्टमंडळाबरोबर नेमकी काय चर्चा झाली? याबाबत माहिती दिली आहे. “आमची सकारात्मक वातावरणात प्रदीर्घ चर्चा झाली. आम्ही सरकारला सांगितलं की तुम्हाला जर वेळ हवा असेल तर आणखी २ दिवस आम्ही देतो. जर तोपर्यंत सरकारनं त्यावर पाऊल उचललं नाही, तर २१ फेब्रुवारी रोजी सकाळी ११ वाजता शंभू सीमा व खनौरी सीमेवरून आम्ही शांततापूर्ण वातावरणात दिल्लीच्या दिशेनं मोर्चाला सुरुवात करू”, असं अभिमन्यू कोहड यांनी सांगितलं.
• “या दोन्ही सीमांवर आत्तापर्यंत १२५ आणि ७७ शेतकरी जखमी झाले आहेत. जर सरकारकडून हिंसा करण्यात आली, तरी आम्ही शांततापूर्ण मार्गाने त्याला उत्तर देऊ”, असंही कोहड यांनी नमूद केलं.

नाफेडवर आधारित संस्थेकडून शेतकऱ्यांशी कराराचा प्रस्ताव

• दरम्यान, केंद्र सरकारकडून नाफेडवर आधारित संस्थेकडून शेतकऱ्यांशी पाच वर्षांचे करार करण्याचा प्रस्ताव मांडण्यात आला. यातून शेतकऱ्यांना किमान आधारभूत किंमत मिळू शकेल, असंही केंद्राकडून प्रस्तावित करण्यात आलं आहे. यासंदर्भात आंदोलक शेतकऱ्यांमध्येही चर्चा होण्याची शक्यता आहे.

• महाराष्ट्रासह देशभरात आज शिवजयंतीनिमित्त विविध कार्यक्रमांचं आयोजन करण्यात आलं आहे. महाराष्ट्रात किल्ले शिवनेरीवर शिवजन्माचा उत्सव आयोजित करण्यात आला असून मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्यासह राज्यातील मान्यवर नेतेमंडळींची या सोहळ्याला हजेरी असेल. मात्र, त्याचवेळी गेल्या वर्षीपासू सुरू झालेल्या आग्र्यावरील शिवजयंती उत्सवाचीही जोरदार चर्चा पाहायला मिळत आहे. यंदा सलग दुसऱ्या वर्षी आग्र्यामध्ये शिवरायांच्या जयंतील उत्सवाचं आयोजन करण्यात आलं आहे.

आग्र्यात ३९४व्या जयंतीचा उत्साह!

• गेल्या वर्षी पहिल्यांदाच आग्र्यात शिवजयंती उत्सव साजरा करण्यात आला. यंदा या उत्सवाचं दुसरं वर्ष असून त्याची जोरदार तयारी आग्र्यात करण्यात येत आहे. ३९४व्या शिवजयंती उत्सवासाठी आग्रा नगरी सजली असून आज संध्याकाळी ७ वाजता या कार्यक्रमाला सुरुवात होईल. रात्री साधारण १० वाजेपर्यंत या सोहळ्यात विविध प्रकारच्या सांस्कृतिक कार्यक्रमांचं आयोजन करण्यात आलं आहे.

राज्यातील मान्यवरांची उपस्थिती

• आग्र्यातील या कार्यक्रमासाठी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे, उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, सांस्कृतिक मंत्री सुधीर मुनगंटीवार, खासदार उदयनराजे भोसले आदी नेतेमंडळी उपस्थित राहणार आहेत.

• केंद्र सरकारने भारतीय अन्न महामंडळाचे (एफसीआय) अधिकृत भागभांडवल दहा हजार कोटी रुपयांवरून वाढवून २१ हजार कोटी रुपये करण्याचा निर्णय घेतला आहे. देशाची कृषी अर्थव्यवस्था मजबूत करण्याचे हे एक धोरणात्मक पाऊल असल्याचा दावा केंद्र सरकारच्या ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक पुरवठा मंत्रालयाकडून करण्यात आला आहे.
• देशाची अन्नसुरक्षा सुनिश्चित करण्याचे काम भारतीय अन्न महामंडळ करते. केंद्र सरकारने जाहीर केलेल्या हमीभावाने (एमएसपीने) अन्नधान्यांची खरेदी करणे. अन्नधान्याच्या धोरणात्मक साठ्याची देखभाल करणे. गरजेनुसार, केंद्र सरकारच्या निर्देशांनुसार राज्य सरकार आणि केंद्रशासित प्रदेशांना अन्नधान्यांचे वितरण करणे. महागाई वाढल्याच्या काळात साठ्यातील अन्नधान्य बाजारात आणून महागाई आणि अन्नधान्यांच्या किमती नियंत्रित ठेवण्याचे काम करते.
• केंद्र सरकारने एफसीआयच्या भाग भांडवलात केलेल्या भरघोस वाढीमुळे एफसीआयची कार्यप्रणाली अधिक गतिमान आणि व्यापक होणार आहे. एफसीआयला असलेली निधीची गरज आणि निधीची उपलब्धता यातील तूट भरून निघणार आहे. यापूर्वी निधीतील ही तूट भरून काढण्यासाठी एफसीआयला रोख कर्ज, कमी मुदतीची कर्जासह विविध मार्गाचा अवलंब करावा लागत होता. आता एफसीआयला ही तारेवरची कसरत करावी लागणार नाही.

भांडवल वाढीचे सकारात्मक परिणाम

• भांडवल वाढीमुळे एफसीआयला साठवण सुविधांचे आधुनिकीकरण करता येईल. वाहतुकीचे जाळे मजबूत करता येईल. आधुनिक तंत्रज्ञानांचा उपयोग करून शेतीमालाची कापणी-पश्चात हानी कमी करून अन्नधान्यांची उपलब्धता वाढवता येईल. अन्नधान्याची वितरण व्यवस्था अधिक कार्यक्षमतेने करता येईल. देशाची अन्नसुरक्षा अधिक मजबूत करता येईल.

चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 19 फेब्रुवारी 2022

१९ फेब्रुवारी चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)