चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 17 जानेवारी 2024

• सरकारी नोकरीसाठी घेण्यात येणाऱ्या परीक्षांसाठी उत्तराखंड सरकारकडुन एक नवा नियम बनवण्यात आला आहे. या नियमानुसार परीक्षा देणाऱ्या उमेदवाराने जर कॉपी केली, तर त्या उमेदवाराला पुढील १० वर्षांसाठी बॅन करण्यात येईल. म्हणजेच त्या उमेदवाराला १० वर्ष कोणतीही सरकारी नोकरीची परीक्षा देता येणार नाही.
• हा नवा नियम ‘अँटी कॉपींग लॉ’ म्हणून ओळखला जाईल. उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री पुस्कर सिंग धामी यांनी या नव्या नियमाबाबत माहिती दिली. त्यांनी सांगितले, “भरती परीक्षेदरम्यान कॉपी करणाऱ्या किंवा चीटिंग करून अयोग्य मार्ग वापरणाऱ्या उमेदवारांना पुढील १० वर्षांसाठी बॅन केले जाईल. हा निर्णय UKPSC पेपर लिकनंतर घेण्यात आला आहे, या पेपर लिकमुळे सुमारे १.४ लाख उमेदवारांची ‘पटवारी लेखपाल’ परीक्षा रद्द करण्यात आली.
• सरकारी भरतीदरम्यान होणारी कॉपी टाळण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला आहे. ‘हा देशातील सर्वात कठोर कॉपी विरोधी कायदा असणार आहे. गुन्हेगारांना जन्मठेपेची शिक्षा देण्यात येणार आहे, यासह त्यांची संपत्ती देखील जप्त केली जाणार आहे’ असे मुख्यमंत्री कार्यालयाच्या निवेदनात नमुद करण्यात आले आहे.

• स्वित्झर्लंड येथील डाव्होसमध्ये ‘वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरम’च्या विद्यमाने आयोजित आंतरराष्ट्रीय परिषदेत पहिल्याच दिवशी महाराष्ट्र राज्यात सुमारे ४५ हजार ९०० कोटींची गुंतवणूक होणार आल्याची माहिती राज्याचे उद्योगमंत्री उदय सामंत यांनी येथे दिली.
• उदय सामंत यांनी सांगितलं की, “डाव्होस येथे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांचे ‘वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरम’च्या आंतरराष्ट्रीय परिषदेसाठी आगमन झाले आहे. त्यांनी डाव्होस येथे सज्ज असलेल्या ‘महाराष्ट्र पॅव्हेलियन’ला भेट दिली. ‘महाराष्ट्र पॅव्हेलियन’मध्ये राज्याच्या प्रगतीचे प्रभावी दर्शन घडवले जाणार आहे. तसेच, महत्वाच्या उद्योगांसमवेत येथे सामंजस्य करारही केले जाणार आहेत.”
• “मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या प्रमुख उपस्थितीत विविध कंपन्यांसमवेत सामंजस्य करार करण्यात आले आहेत. या माध्यमातून सुमारे १० हजार तरूणांच्या हाताला काम मिळणार आहे,” अशी माहिती सामंत यांनी दिली. यावेळी प्रधान सचिव हर्षदीप कांबळे, एमआयडीसी मुख्य कार्यकारी अधिकारी विपिन शर्मा, टी. कृष्णा, श्रे एरेन, आशीष नवडे, स्टीफन व सर्व संबंधित उपस्थित होते.

‘या’ कंपन्यांनी केला सामंजस्य करार

• ग्रिनको एनर्जी प्रोजेक्ट प्रायव्हेट लिमीटेड – १२ हजार कोटींची गुंतवणूक
• हाथवेय होम सर्व्हिसेस ओरेन्डा इंडिया – १६ हजार कोटींची गुंतवणूक
• आयसीपी इनव्हेसमेंट/इंडस कॅपिटल – १६ हजार कोटींची गुंतवणूक
• रुखी फुड्स – २५० कोटींची गुंतवणूक
• निप्रो फार्मा पॅकेजिंग इंडिया प्रायव्हेड लिमीटेड – १ हजार ६५० कोटींची गुंतवणूक

• रॉजर फेडरर आणि सेरेना विल्यम्स या प्रमुख खेळाडूंच्या निवृत्तीनंतर होणाऱ्या हंगामातील पहिल्याच ऑस्ट्रेलिया खुल्या टेनिस स्पर्धेत सोमवारी स्पेनच्या अग्रमानांकित राफेल नदाल आणि ग्रीसच्या तिसऱ्या मानांकित स्टेफानोस त्सित्सिपासला पहिल्या फेरीत विजयासाठी झगडावे लागले. त्याच वेळी महिला विभागात अग्रमानांकित इगा श्वीऑनटेक, जेसिका पेगुला, कोको गॉफ यांनी आपल्या मोहिमेस विजयी सुरुवात केली.
• पुरुष एकेरीच्या पहिल्या फेरीत नदालला ब्रिटनच्या जॅक ड्रेपरने तीन तास झुंजवले. मात्र, नदालने चार सेटपर्यंत रंगलेली लढत ७-५, ३-६, ६-४, ६-१ अशी जिंकली. नव्या हंगामातील नदालचा हा पहिला विजय ठरला.ग्रीसच्या त्सित्सिपासने स्पर्धेची विजयी सुरुवात करताना फ्रान्सच्या क्विन्टिन हॅलिसचा ६-३, ६-४, ७-६ (८-६) असा पराभव केला. तसेच सलग दोन वर्षे उपविजेतेपद मिळवणाऱ्या सातव्या मानांकित डॅनिल मेदवेदेवने मार्कोस गिरोनला ६-०, ६-१, ६-२ असे सहज नमवले. सहाव्या मानांकित फेलिक्स ऑगर-अॅलिसिमेने चुरशीच्या लढतीत कॅनडाच्याच वासेक पोस्पिसिलवर १-६, ७-६ (७-४), ७-६ (७-३), ६-३ अशी मात केली.
• महिला विभागात अग्रमानांकित श्वीऑनटेकला पहिल्या विजयासाठी झगडावे लागले. मात्र, दोन्ही सेटमध्ये मोक्याच्या क्षणी खेळ उंचावत श्वीऑनटेकने जर्मनीच्या ज्युली नेमायरचे आव्हान ६-४, ७-५ असे परतवून लावले. ही लढत १ तास ५९ मिनिटे चालली. अमेरिकेच्या तिसऱ्या मानांकित जेसिका पेगुलाने जॅकलिन क्रिस्टियनला ६-०, ६-१ असे नमवले. सातव्या मानांकित गॉफने कॅटरिना सिनियाकोव्हाचा ६-१, ६-४ असा पराभव केला.गतवर्षी उपविजेती ठरलेल्या डॅनिएल कॉलिन्सलाही विजयासाठी संघर्ष करावा लागला. तेराव्या मानांकित कॉलिन्सने अॅना कालिस्कायाचा ७-५, ५-७, ६-४ असा पराभव केला. पहिल्या फेरीच्या निकालानंतर महिला विभागात जेसिका आणि गॉफ उपांत्य फेरीत समोरासमोर येऊ शकतात. त्याच वेळी कॉलिन्ससमोर श्वीऑनटेकचे आव्हान उभे राहू शकते. कोकोचा सामना अमेरिकन स्पर्धेची माजी विजेती एमा रॅडूकानूशी होऊ शकेल. रॅडूकानूने पहिल्या फेरीत जर्मनीच्या तमारा कोरपैशचा ६-३, ६-२ असा पराभव केला.

• ‘‘अग्निपथ योजना ही संरक्षण दलांना प्रबळ करण्यासाठी व भविष्यातील आव्हानांना तोंड देण्यास समर्थ करण्यासाठी या दलांत स्थित्यंतर घडवणारी योजना ठरेल,’’ असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोमवारी सांगितले. तिन्ही सशस्त्र दलांत अल्पकालीन सेवेसाठी भरतीची योजना असलेल्या ‘अग्निपथ’च्या पहिल्या तुकडीच्या ‘अग्निवीर’ जवानांशी दूरदृश्यप्रणालीद्वारे संवाद साधताना मोदी बोलत होते.
• पंतप्रधान कार्यालयाने दिलेल्या निवेदनानुसार मोदी यांनी सोमवारी अग्निवीरांच्या पहिल्या तुकडीचे अभिनंदन केले. या पथदर्शक योजनेत सहभागी झाल्याबद्दल मोदींनी अग्निवीरांची प्रशंसा केली व शुभेच्छा दिल्या. ही योजना महिलांना सक्षम करेल, असेही त्यांनी आवर्जून सांगितले. ते म्हणाले, की युवा अग्निवीर सशस्त्र दलांना अधिक तरुण व अद्ययावत तंत्रज्ञानाच्या वापराद्वारे ‘तंत्रस्नेही’ बनवतील. विशेषत: सध्याच्या तरुण पिढीमध्ये ही क्षमता आहे. सशस्त्र दलांत तांत्रिकदृष्टय़ा अद्ययावत असलेले सैनिक महत्त्वाची भूमिका बजावतील.
• पंतप्रधान म्हणाले की, ‘नव्या भारता’त नवा जोश आहे. सशस्त्र दलांच्या आधुनिकीकरणासह त्यांना स्वावलंबी बनवण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. एकविसाव्या शतकातील बदलत्या युद्धतंत्रांचा संदर्भ देत पंतप्रधानांनी अप्रत्यक्ष युद्धाच्या नव्या कक्षा व ‘सायबर’ युद्धाच्या आव्हानांवरही विवेचन केले. अग्निवीरांच्या क्षमतेचे कौतुक करताना पंतप्रधान म्हणाले की, त्यांची भावना व दृढसंकल्पामध्ये सशस्त्र दलांचे शौर्य प्रतिबिंबित होते. आपल्या संरक्षण दलांनी देशाचा राष्ट्रध्वज आपल्या शौर्याने नेहमीच दिमाखात उंच फडकत ठेवला आहे.

• महिलांच्या इंडियन प्रीमियर लीग (आयपीएल) ट्वेन्टी-२० क्रिकेटच्या पहिल्या पाच हंगामांसाठीचे प्रसारण हक्क रिलायन्सच्या मालकीच्या व्हायकॉम १८ने प्राप्त केले आहेत. त्यासाठी त्यांनी तब्बल ९५१ कोटी रुपयांची विजयी बोली लावल्याचे भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने (बीसीसीआय) सोमवारी जाहीर केले. महिला ‘आयपीएल’च्या सामन्यांचे प्रसारण हक्क प्राप्त करताना व्हायकॉम १८ ने डिझ्नी-स्टार आणि सोनी यांना मागे टाकले.
• महिला ‘आयपीएल’च्या पहिल्या पर्वाला मार्चच्या पहिल्या आठवडय़ात सुरुवात होण्याची शक्यता असून या स्पर्धेत पाच संघांचा सहभाग असेल. या स्पर्धेचे प्रसारण हक्क मिळवण्यासाठी ‘बीसीसीआय’ने सोमवारी लिलावाचे आयोजन केले होते. जागतिक प्रसारण हक्कांमध्ये टीव्ही, डिजिटल, तसेच टीव्ही व डिजिटल एकत्रित असे तीन विभाग करण्यात आले होते. या तीनही विभागांसाठी व्हायकॉम १८ ने लावलेली ९५१ कोटी रुपयांची एकत्रित बोली यशस्वी ठरली.
• ‘‘गेल्या काही वर्षांपासून महिला क्रिकेटची खूप प्रगती होत आहे. आता आपण आपली महिला ट्वेन्टी-२० लीग सुरू करणे हे पुढील पाऊल होते. चाहत्यांना आता महिलांचे अधिक क्रिकेट सामने पाहण्याची संधी मिळेल,’’ असे ‘बीसीसीआय’चे अध्यक्ष रॉजर बिन्नी म्हणाले.

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाला ऑनलाइन सेवा पुरवणारी वेबसाईट डाऊन (Online application process for MPSC stopped) असल्याच्या तक्रारी मागील काही दिवसांपासून समोर येत होत्या. महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगानं या प्रकरणानंतर विद्यार्थ्यांना अर्ज करण्यासाठी मुदतवाढही दिली. मात्र रविवारी मुदतवाढ दिल्यानंतर पुन्हा एकदा ऑनलाइन अर्ज भरण्यात अडचणी येत होत्या.

एमपीएससीसाठी उत्सुक असणाऱ्या उमेदवारांना (MPSC Recruitment) तांत्रिक अडचणी म्हणजेच टेक्निकल फॉल्टमुळे अनेकांना अर्ज भरता येत नव्हता. वेळेत अर्ज कसा भरावा असा प्रश्न विद्यार्थ्यासमोर निर्माण झालेला असतानाच महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगानं दिलासा देणारा एक निर्णय घेतलाय. आयोगाने जाहीर केलेल्या सर्व जाहिरातींनुसार सुरु असणारी ऑनलाइन अर्ज भरण्याची प्रक्रिया स्थगित केलीय.

ऑनलाइन अर्ज करताना येणाऱ्या तांत्रिक अडचणींची दखल घेत आयोगाने संपूर्ण प्रक्रियाच स्थगित केलीय. महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगानं ट्विटरवरुन यासंदर्भातील माहिती दिली. संबंधित वेबसाईटवरील तांत्रिक अडचणी दूर केल्यानंतरच पुन्हा उमेदवारांना अर्ज सादर करण्यासाठी योग्य ती मुदतवाढ देण्यात येईल, असं महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगानं स्पष्ट केलंय. “प्रसिद्ध सर्व जाहिरातीस अनुसरून अर्ज भरण्याची प्रक्रिया स्थगित करण्यात येत आहे. तांत्रिक अडचण दूर झाल्यानंतर पुन्हा सूचना देण्यात येईल तसेच सर्व जाहिरातीस अनुसरून अर्ज सादर करण्यास पुरेशी मुदत देण्यात येईल,” असं ट्विट करण्यात आलंय.

रविवारी एक वर्ष पूर्ण केलेल्या भारताच्या कोविड-१९ लसीकरण मोहिमेचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी कौतुक केले. महासाथीच्या विरोधातील लढ्याला या मोहिमेने बळ दिले असून, तिच्यामुळे जीव वाचवण्यास आणि उपजीविकांचे संरक्षण करण्यास मदत झाली आहे, असे ते म्हणाले.

 महासाथीचा पहिल्यांदा फटका बसला, त्या वेळी या विषाणूबद्दल कुणाला फारशी माहिती नव्हती. तथापि, आमचे शास्त्रज्ञ व संशोधक यांनी लशी विकसित करण्यात स्वत:ला झोकून दिले. लशींच्या माध्यमातून महासाथीशी लढण्यात आमचा देश योगदान देऊ शकला याचा भारताला अभिमान आहे, असे ट्वीट मोदी यांनी केले.

‘लसीकरण मोहिमेशी संलग्न असलेल्या प्रत्येक व्यक्तीला मी नमन करतो. आमचे डॉक्टर, परिचारिका व आरोग्य क्षेत्रातील कर्मचारी यांची भूमिका असाधारण राहिलेली आहे’, असेही मोदी यांनी नमूद केले.

 ‘दुर्गम भागांत लोकांना लस दिली जात आहे, किंवा आमचे आरोग्य कर्मचारी तेथे लशी घेऊन जात आहेत अशी दृश्ये आम्ही पाहतो, तेव्हा आमची हृदये आणि मने अभिमानाने भरून येतात’, असे पंतप्रधान म्हणाले. महासाथीशी लढण्यात भारताचा दृष्टिकोन नेहमीच विज्ञानावर आधारित राहील, असे त्यांनी आवर्जून सांगितले.

देशात करोना महामारीची तिसरी लाट आलेली आहे. दैनंदिन करोनाबाधितांच्या संख्येत पुन्हा एकदा मोठ वाढ दिसून येत आहे. शिवाय, करोनाचाच नवा व्हेरिएंट असलेल्या ओमायक्रॉनाचे रूग्ण देखील आढळून येत आहे.

या पार्श्वभूमीवर आता केंद्र व राज्य सरकारांकडून अधिक सतर्क होत, विविध उपाय योजनांची अमलबाजवणी केली जात आहे. याचच एक भाग म्हणजे १०० टक्के लसीकरणावर भर दिला जात आहे. या पार्श्वभूमीवर एक महत्वपूर्ण माहिती समोर आली आहे. १२ ते १४ वयोगटातील मुलांच्या लसीकरण लवकरच सुरू केले जाण्याचे संकेत मिळाले आहेत.

१२ ते १४ वयोगटासाठी लसीकरण कार्यक्रम मार्चपासून सुरू होणार आहे, लसीकरणावरील राष्ट्रीय तांत्रिक सल्लागार गटाच्या (NTAGI) COVID-19 कार्यगटाचे अध्यक्ष डॉ. एनके अरोरा यांनी टाईम्स ऑफ इंडियाला याबाबत माहिती दिली.

आतापर्यंत देशातील १५-१७ वर्षे वयोगटातील तीन कोटींहून अधिक मुलांना लसीचा पहिला डोस मिळाला आहे. अवघ्या १३ दिवसांत या वयोगटातील सुमारे ४५ टक्के मुलांना ही लस देण्यात आली आहे. ३ जानेवारीपासून १५-१७ वयोगटातील मुलांचे लसीकरण सुरू झाले आहे.

देशातील करोना प्रतिबंधक लसीकरण मोहिमेला रविवारी एक वर्ष पूर्ण झाले. या वर्षभराच्या कालावधीत देशभरात लशीच्या १५६.७६ कोटींहून अधिक मात्रा देण्यात आल्या.

आरोग्य मंत्रालयाच्या अधिकाऱ्यांच्या सांगण्यानुसार, देशातील प्रौढ लोकसंख्येपैकी ९३ टक्क्यांहून अधिक लोकांना करोना प्रतिबंधक लशीची किमान पहिली मात्रा मिळाली असून, ६९.८ टक्के लोकांचे संपूर्ण लसीकरण झाले आहे. लसीकरण मोहिमेच्या वर्षपूर्तीनिमित्त, स्वदेशात निर्मित ‘कोव्हॅक्सिन’ या लशीवर एक टपाल तिकीट केंद्रीय आरोग्यमंत्री मनसुख मांडविया यांनी रविवारी जारी केले.

 १० कोटी लसमात्रा देण्याचा टप्पा भारताने गेल्या वर्षी १ एप्रिलला गाठला. २५ जून रोजी २५ कोटी लसमात्रा देण्यात आल्या. ६ ऑगस्टला ५० कोटी, तर १३ सप्टेंबरला ७५ कोटी लसमात्रांचा टप्पा गाठण्यात आला, असे मांडविया यांनी एका ट्वीटमध्ये लिहिले.

 गेल्या वर्षी २१ ऑक्टोबरला देशातील लसीकरणाने १०० कोटींचा टप्पा ओलांडला. या वर्षी ७ जानेवारीला लसमात्रांची १५० कोटींची संख्या ओलांडली गेली.

भारताचा युवा खेळाडू लक्ष्य सेन आणि आघाडीची जोडी सात्त्विकसाइराज रंकीरेड्डी व चिराग शेट्टी यांनी ऐतिहासिक कामगिरी करताना रविवारी इंडिया खुल्या बॅर्डंमटन स्पर्धेतील अनुक्रमे पुरुष एकेरी आणि पुरुष दुहेरी गटाचे जेतेपद पटकावले. 

पुरुष एकेरीच्या अंतिम सामन्यात २० वर्षीय लक्ष्यने विश्वविजेत्या लोह किन येवला धूळ चारताना कारकीर्दीतील पहिले सुपर ५०० दर्जाच्या स्पर्धेचे जेतेपद ठरले.

तसेच पुरुष दुहेरीच्या अंतिम लढतीत सात्त्विक-चिरागने तीन वेळा जगज्जेत्या मोहम्मद अहसान आणि हेंद्रा सेतिवान या इंडोनेशियन जोडीवर सरशी साधताना इंडिया खुल्या बॅर्डंमटन स्पर्धेतील दुहेरीचे विजेतेपद पटकावणारी पहिली भारतीय जोडी ठरण्याचा मान मिळवला.

मागील महिन्यात जागतिक अजिंक्यपद बॅर्डंमटन स्पर्धेत कांस्यपदक जिंकणाऱ्या लक्ष्यने रविवारी पाचव्या मानांकित येवचा २४-२२, २१-१७ असा पराभव केला. ५४ मिनिटे चाललेल्या या सामन्याच्या पहिल्या गेममध्ये लक्ष्यकडे १६-९ अशी आघाडी होती. 

जगज्जेत्या येवने पुनरागमन करताना लक्ष्यला सहजासहजी गुण मिळवण्याची संधी दिली नाही. त्याने २०-१९ अशी आघाडीही मिळवली. परंतु २२-२२ अशी बरोबरी असताना लक्ष्यने पुढील दोन्ही गुण मिळवत पहिला गेम जिंकला. दुसऱ्या गेममध्ये येवने लढा देण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, लक्ष्यने २१-१७ अशी बाजी मारताना पहिल्यांदा ही स्पर्धा जिंकली.