चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 16 मे 2023

बिप्लव कुमार देव यांनी त्रिपुराच्या मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा दिल्यानंतर त्रिपुरा भाजपाचे प्रमुख माणिक साहा यांनी आज (रविवार) मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेतली. माणिक साहा यांनी आगरतळा येथील राजभवनात मुख्यमंत्रीपदाची सूत्रे स्वीकारली. राज्याचे नवे मुख्यमंत्री म्हणून निवड झालेले माणिक हे भाजपाचे राज्यसभा खासदार आहेत. याशिवाय ते त्रिपुरा भाजपाचे प्रमुख देखील आहेत. सहा वर्षांपूर्वी माणिक सहा यांनी काँग्रेस सोडून भाजपामध्ये केला होता प्रवेश.

त्रिपुरा विधानसभा निवडणुका २०२३ मध्ये होणार असून माणिक साहा हेच या निवडणुकीत पक्षाचा चेहरा असतील, असे भाजपाच्या स्थानिक नेत्यांनी सांगितले आहे.

काँग्रेसमधून आलेला भाजपचा चौथा मुख्यमंत्री - माणिक साहा यांची त्रिपूराच्या मुख्यमंत्रीपदासाठी निवड झाल्याने ते ईशान्येकडील राज्यात भाजपाचे असे चौथे मुख्यमंत्री ठरले आहेत जे मूळचे काँग्रेसचे होते. आसामचे हेमंत बिश्व सरमा, अरुणाचल प्रदेशचे प्रेम खांडू, मणिपूरचे एन. बिरेन सिंह हे ईशान्येतील तीन राज्यांचे मुख्यमंत्री जुने काँग्रेसचे नेते आहेत. या तिघांनी काँग्रेसमधून भाजपामध्ये प्रवेश केला होता. यानंतर आता त्रिपूरा भाजपा विधिमंडळ पक्षाच्या नेतेपदी निवड झालेले डॉ. माणिक साहा हे मूळचे काँग्रेसचे आहेत. २०१६ मध्ये साहा यांनी काँग्रेसचा राजीनामा देऊन भाजपामध्ये प्रवेश केला होता.

क्रूझ पर्यटन अर्थात समुद्र पर्यटन क्षेत्र सध्या झपाटय़ाने वाढत असून या क्षेत्रात मोठी संधी आहे. त्यात भारताला विस्तीर्ण आणि नितांत सुंदर अशी किनारपट्टी लाभली आहे. या पार्श्वभूमीवर भारतातील समुद्र पर्यटनाला चालना देण्यासाठी केंद्र सरकार आणि समुद्र पर्यटनाशी निगडित राज्यांकडून आवश्यक ते सर्व प्रयत्न केले जाणार आहेत. येत्या काळात भारताला जगातील पहिल्या क्रमाकांचे समुद्र पर्यटन स्थळ किंवा केंद्र म्हणून ओळख निर्माण करून देण्याचा प्रयत्न असणार असल्याचा निर्धार केंद्रीय बंदरे, नौवाहन आणि जलमार्ग मंत्री सर्बानंद सोनोवाल यांनी शनिवारी व्यक्त केला. 

मुंबई बंदर प्राधिकरणाच्या (मुंबई पोर्ट अथॉरिटी) माध्यमातून देशातील पहिल्या अतुल्य भारत समुद्र पर्यटन परिषदेचे २०२२ चे अयोजन मुंबईत करण्यात आले आहे. ट्रायडंट हॉटेल येथे ही परिषद पार पडत असून सोनोवाल आणि केंद्रीय राज्य मंत्री श्रीपाद नाईक यांच्या हस्ते या परिषदेचे उद्घाटन झाले. यावेळी ते बोलत होते.

देशात क्रूझ टर्मिनल, जेट्टी उभारणी यासह अनेक पायाभूत सुविधांचा विकास सागरमाला प्रकल्पाअंतर्गत प्रयत्न सुरु आहेत. असे असताना २०२० मध्ये करोना संकट आले आणि त्याचा मोठा फटका समुद्र पर्यटनाला बसला. पण त्यानंतर अर्थात वर्षभरापूर्वी पुन्हा या क्षेत्राला चालना देण्यासाठी प्रयत्न सुरू झाले. परिणामी एका वर्षांत या क्षेत्रात ३५ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. त्याचवेळी येत्या काळात या क्षेत्रात १० टक्क्यांनी वाढ होणार आहे.

ही संधी लक्षात घेत भारताला आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे क्रूझ हबह्ण म्हणून ओळख देण्याचा आमचा प्रयत्न असल्याचे यावेळी सोनोवाला यांनी सांगितले. यासाठी किनारपट्टी लाभलेल्या सर्व राज्यांना आवश्यक ती सर्व मदत केंद्राकडून करण्यात येईल असेही त्यांनी आश्वासन सांगितले. यावेळी सोनोवाल यांच्या हस्ते  पीरपाऊ येथील तिसऱ्या रासायनिक मालवाहू धक्क्याची ई पायाभरणी करण्यात आली. तसेच रत्नागिरी येथील केळशी दीपगृह तसेच धनुष्य कोडी येथील दीपगृहाचे उद्घाटनही यावेळी सोनोवाल यांच्या हस्ते करण्यात आले.

वर्षातील पहिल्या आंशिक सूर्यग्रहणानंतर, आपण आता २०२२ च्या पहिल्या चंद्रग्रहणाच्या जवळ आलो आहोत. हे चंद्रग्रहण पृथ्वीच्या विविध भागांतून दिसणार आहे. या वर्षी १५ आणि १६ मे रोजी हे ग्रहण होणार आहे. यावेळी चंद्र ‘सुपरमून’ असेल तसेच तो लालसर रंगात दिसेल. चंद्रग्रहणाच्या आधी, तुम्हाला त्याबद्दल काही माहित असणे आवश्यक आहे.

ग्रहण कधी होईल, कुठे दिसेल - २०२२ चे पहिले चंद्रग्रहण या शनिवार आणि रविवार, अर्थात १५ मे आणि १६ मे रोजी होणार आहे. भारतीय वेळेनुसार, १६ मे रोजी सकाळी ०७.०२ वाजता ग्रहण होईल आणि दुपारी १२.२० वाजता समाप्त होईल. मात्र, चंद्रग्रहण भारतात दिसणार नाही. नासाच्या म्हणण्यानुसार, अमेरिकेच्या पूर्वेकडील अर्धा भाग आणि संपूर्ण दक्षिण अमेरिकेला चंद्रग्रहणाचा प्रत्येक टप्पा पाहण्याची संधी मिळेल. संपूर्ण आफ्रिका, पश्चिम युरोप, मध्य आणि दक्षिण अमेरिका आणि बहुतेक उत्तर अमेरिकेत दृश्यमान होईल असं यूएस स्पेस एजन्सीने सांगितले आहे.

चंद्रग्रहण कसे पाहावे - आपल्याकडे हे ग्रहण दिसणार नाही त्यामुळे तुम्ही नासाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन ते थेट पाहू शकता. नासा आपल्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर आणि अधिकृत युट्युब चॅनेलवर याचे थेट प्रसारण देखील करणार आहे.

चंद्रग्रहण नक्की कधी होते - जेव्हा चंद्र आणि सूर्य पृथ्वीच्या अगदी विरुद्ध बाजूस असतात तेव्हा चंद्रग्रहण होते, परिणामी चंद्रावरील सूर्यप्रकाश पूर्णपणे अवरोधित होतो. या वर्षी, चंद्रग्रहण देखील ‘ब्लड मून’ म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या घटनेला कारणीभूत ठरेल. ब्लड मून दरम्यान, चंद्राच्या पृष्ठभागावर लालसर रंगाची छटा दिसते, जी त्याला एक अद्वितीय स्वरूप देते.

नासा याबद्दल सांगते की, “ग्रहणाच्या वेळी पृथ्वीच्या वातावरणात जितकी जास्त धूळ किंवा ढग असतील तितका चंद्र लाल दिसेल. १६ मे रोजी होणारे चंद्रग्रहण हे या वर्षी होणार्‍या दोन चंद्रग्रहणांपैकी पहिले चंद्रग्रहण असेल. दुसरे चंद्रग्रहण ८ नोव्हेंबरला होणार आहे.

लिव्हरपूलने पेनल्टी शूटआऊटमध्ये चेल्सीला ६-५ अशा फरकाने पराभूत करत एफए चषक फुटबॉल स्पर्धेचे जेतेपद मिळवले.

वेम्बली स्टेडियमवर झालेल्या अंतिम सामन्यात दोन्ही संघांनी चांगला खेळ केला; पण त्यांना गोल करण्यात अपयश आले. अखेरीस पेनल्टी शूटआऊटमध्ये कोस्टास त्सिमिकासने निर्णायक गोल करत लिव्हरपूलला विजय मिळवून दिला.

लिव्हरपूलला २००६ नंतर पहिल्यांदाच एफए चषकाचे जेतेपद मिळाले. एफए चषकाच्या अंतिम सामन्यात विजेता ठरवण्यासाठी पेनल्टी शूटआऊट झाले. दोन्ही संघ पेनल्टी शूटआऊटमध्ये ५-५ असे बरोबरीत होते. मात्र, संघाच्या सातव्या प्रयत्नात चेल्सीचा मध्यरक्षक मेसन माऊंटला पेनल्टीला गोलमध्ये रूपांतरित करण्यात यश आले नाही. याउलट त्सिमिकासने चेंडू गोलजाळय़ात मारत लिव्हरपूलला विजय मिळवून दिला.