चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 13 जून 2023

भारताची युवा पॅरानेमबाज अवनी लेखराने फ्रान्स येथे सुरू असलेल्या जागतिक पॅरा क्रीडा विश्वचषक नेमबाजी स्पर्धेत सलग दुसऱ्या सुवर्णपदकाची कमाई केली. अवनीने महिलांच्या आर८ गटातील ५० मीटर रायफल थ्री-पोझिशन एसएच१ गटात सुवर्ण कामगिरी केली.

अवनीने ४५८.३ गुणांची कमाई करत सुवर्णपदक पटकावले. तर व्हेरॉनिका व्हादोव्हिकोव्हा (४५६.६ गुण) आणि स्वीडनची अ‍ॅना नॉर्मन (४४१.९ गुण) या अनुक्रमे रौप्य व कांस्यपदक मिळवण्यात यशस्वी ठरल्या.

राजस्थानच्या अवनीला अंतिम फेरीच्या सुरुवातीला अपेक्षित खेळ करता आला नाही. मात्र, अखेरच्या तीन फेऱ्यांमध्ये सलग १० गुणांवर लक्ष्य साधत त्याने विजय साकारला. लेखराने यापूर्वी महिलांच्या आर२ गटातील १० मीटर एअर रायफल एसएच१ प्रकारात सुवर्णपदक मिळवले होते.

दुसरीकडे, भारताची युवा पॅरानेमबाज रुबीना फ्रान्सिसने  महिलांच्या पी२ गटातील १० मीटर एअर पिस्तूल एसएच१ प्रकारात  कांस्यपदक पटकावले.

आकांक्षा व्यवहारे (४० किलो) आणि विजय प्रजापती (४९ किलो) या भारताच्या वेटलिफ्टिंगपटूंनी चमकदार कामगिरी करताना रविवारी युवा जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धेत अनुक्रमे महिला व पुरुष गटात रौप्यपदकाची कमाई केली.

मेक्सिको येथे सुरू असलेल्या या स्पर्धेच्या पहिल्याच दिवशी आकांक्षाने एकूण १२७ किलो (५९ किलो व ६८ किलो), तर विजयने १७५ किलो (७८ किलो व ९७ किलो) वजन उचलत दुसरे स्थान पटकावले. आकांक्षा आणि विजय हे अनुक्रमे औरंगाबाद आणि पतियाळा येथील नॅशनल सेंटर ऑफ एक्सिलंसमध्ये सराव करतात.

युवा जागतिक अजिंक्यपद स्पर्धेत वेटलिफ्टिंगपटूंनी केलेल्या कामगिरीसाठी त्यांचे अभिनंदन. राष्ट्रीय शिबिरात प्रशिक्षकांनी कमी वेळेमध्ये वेटलििफ्टगपटूंची तयारी करून घेतली. त्यामुळे त्यांनाही या दर्जेदार कामगिरीचे श्रेय जाते, असे भारतीय वेटलिफ्टिंग महासंघाचे अध्यक्ष सहदेव यादव यांनी सांगितले.

मंगळवारी मुंबई भेटीत पंतप्रधान दोन कार्यक्रमांना उपस्थित राहणार आहेत. देहू येथील कार्यक्रम पार पडल्यावर पंतप्रधान हे मुंबईत दाखल होतील. दुपारी त्यांच्या हस्ते राजभवनमध्ये ‘जल भूषण’ या नव्याने उभारण्यात आलेल्या राज्यपालांच्या निवासस्थानाची इमारत आणि स्वातंत्र्यसैनिकांच्या स्मरणार्थ उभारण्यात आलेल्या संग्रहालयाचे उदघाटन मोदी यांच्या हस्ते होईल. त्यानंतर ‘मुंबई समाचार’ या गुजराती दैनिकाला २०० वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त आयोजित करण्यात आलेल्या समारंभाला मोदी हे उपस्थित राहतील. या वेळी गुजरातचे मुख्यमंत्री भूपेंद्र पटेल व अन्य मान्यवर उपस्थित राहणार आहेत.

हे दोन्ही कार्यक्रम पार पडल्यावर पंतप्रधान हे नवी दिल्लीला रवाना होतील. जगद्गुरू संत तुकाराम महाराजांच्या शिळा मंदिराच्या लोकार्पण सोहळय़ासाठी पंतप्रधान  मंगळवारी  श्रीक्षेत्र देहू येथे येत आहेत. २० जूनला तुकोबांच्या पालखीचे पंढरपूरकडे प्रस्थान होणार असून, त्यापूर्वी लोकार्पणाचा सोहळा होत असल्याने वारकऱ्यांमध्येही उत्साहाचे वातावरण आहे.

पंतप्रधान मोदी हे दोन तास देहू परिसरात असणार आहेत. दुपारी एक वाजून दहा मिनिटांनी मोदी यांचे लोहगाव विमानतळावर आगमन होईल. एक वाजून ४५ मिनिटांनी मंदिर समिती जगद्गुरू श्री संत तुकाराम महाराज मंदिर संस्था परिसरात ते दाखल होतील. या ठिकाणी श्री संत तुकाराम महाराज मूर्ती, शिळा मंदिराचा लोकार्पण सोहळा होईल. दोन वाजून दहा मिनिटांनी ते सभेच्या ठिकाणी दाखल होतील. सभामंडपात वारकरी, उपस्थित भाविकांशी ते संवाद साधणार आहेत.

युक्रेन युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर रशियाबरोबरच्या नागरी आण्विक भागीदारीबद्दल अनिश्चितता असताना फ्रान्सच्या सरकारी अणुऊर्जा कंपनी (इडीएफ)च्या लांबलेल्या कराराबद्दल आता आशादायी चित्र निर्माण झाले आहे. जैतापूर येथील नियोजित अणुऊर्जा प्रकल्पात सहा इपीआर अणुभट्टय़ा पुरवण्याच्या प्रस्तावास भारताने तत्त्वत: मान्यता दिली होती.

महाराष्ट्रातील जैतापूर येथे सहा इपीआर अणुभट्टय़ा उभारण्यास मदत करण्याबाबत फ्रान्सच्या सरकारी अणुऊर्जा कंपनीने दिलेल्या प्रस्तावाचे परीक्षण भारताचा अणुऊर्जा विभाग करीत आहे. गेल्याच महिन्यात इडीएफचे एक उच्चस्तरीय पथक भारतात आले होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि फ्रान्सचे अध्यक्ष इमान्यूएल मॅक्रॉन यांच्यात मेमध्ये झालेल्या द्विपक्षीय चर्चेची ही  फलश्रुती असल्याचे सूत्रांनी सांगितले

फ्रान्सशी २००८मध्ये झालेल्या व्यापक आण्विक करारानुसार जैतापूर येथे १६५० मेगावॅट इलेक्ट्रिक (एमडब्ल्यूइ) क्षमतेच्या सहा अणुभट्टय़ा उभारण्यास भारताने तत्वत: मान्यता दिली होती. तथापि, तो प्रस्ताव अनेक कारणांनी लटकला होता. त्यांत  जपानमधील फुकुशिमा दुर्घटनेनंतर जागतिक पातळीवर नियोजित अणुऊर्जानिर्मिती प्रकल्पांच्या कामांत आलेली संथगती, अशा प्रकल्पांबाबत उपस्थित झालेली शंका आणि  फ्रान्सच्या कंपनीत निर्माण झालेला अंतर्गत पुनर्चनेचा प्रश्न आदी कारणांचा समावेश होता.

इंडियन प्रीमियर लीग (आयपीएल) ट्वेन्टी-२० क्रिकेटच्या पुढील पाच हंगामांसाठी (२०२३ ते २०२७) प्रसारण हक्कांच्या ई-लिलाव प्रक्रियेच्या पहिल्याच दिवशी रविवारी विविध समूहांनी टीव्ही आणि डिजिटल माध्यमांचे हक्क प्राप्त करण्यासाठी प्रति सामन्यासाठीचा आकडा १०० कोटींपलीकडे गेला. म्हणजेच प्रसारण हक्काच्या बोलीने एकत्रित एकूण आकडा ४३,०५० कोटी रुपयांपर्यंत उंचावला आहे.

२०१७मध्ये झालेल्या गेल्या प्रसारण हक्क लिलाव प्रक्रियेत स्टार इंडियाने १६,३४७.५ कोटी रुपयांसह पाच हंगामांसाठीचे (२०१८-२२) प्रसारण हक्क मिळवले होते. यंदा मात्र या रकमेत जवळपास तिपटीने वाढ झाली आहे. यंदा दोन दिवस चालणाऱ्या ई-लिलाव प्रक्रियेत चार विभागांमध्ये प्रसारण हक्क दिले जाणार असून, हा आकडा ५० हजार कोटी रुपयांचा टप्पा ओलांडण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत आहे.

अ-विभागात भारतीय उपखंडातील टीव्ही (प्रसारण) हक्कांचा समावेश आहे. हे हक्क मिळवण्यासाठी पहिल्या दिवशी ५७ कोटी रुपयांची (प्रति सामना) बोली लावण्यात आली. तसेच ब-विभागात समाविष्ट असलेले भारतीय उपखंडासाठी डिजिटल माध्यमांचे हक्क प्राप्त करण्याकरिता ४८ कोटी रुपयांची (प्रति सामना) बोली लागली. त्यामुळे प्रति सामन्यामागील एकूण रक्कम ही १०५ कोटी इतकी झाली आहे.

पहिल्या दिवशी जवळपास सात तास चाललेल्या लिलाव प्रक्रियेत व्हायकॉम १८, डिझ्नी-स्टार, सोनी आणि झी या चार समूहांमध्ये चढाओढ पाहायला मिळाली.