चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 13 जानेवारी 2024

• भारतीय संघाची ’एएफसी’ आशिया चषक फुटबॉल स्पर्धेची बाद फेरी गाठणे कठीण दिसत असले, तरीही अशक्य नाही. भारत आपल्या साखळी सामन्यात जेतेपदाच्या प्रबळ दावेदारांपैकी एक असलेल्या ऑस्ट्रेलिया संघाचा सामना करणार आहे. भारतीय संघ २०११ आणि २०१९ मध्ये साखळी फेरीतूनच बाहेर पडला होता. यावेळीही त्यांना ‘ब’ गटात आस्ट्रेलिया, उझबेकिस्तान व सीरिया संघांसोबत ठेवण्यात आले आहे.
• स्पर्धेची उपउपांत्यपूर्व फेरी गाठायची झाल्यास २३ जानेवारीला सीरियाविरुद्ध होणाऱ्या सामन्याकडे भारताचे लक्ष असेल. कारण, ऑस्ट्रेलिया व उझबेकिस्तान (१८ जानेवारी) संघ कामगिरीच्या बाबतीत भारताहून सरस आहेत. सीरियाविरुद्ध विजय मिळवल्यास भारतीय संघ गटात तिसऱ्या स्थानावर पोहचू शकतो. यामुळे भारताच्या बाद फेरीत पोहोचण्याच्या शक्यता वाढतील. कारण, प्रत्येक गटातील शीर्ष दोन संघ पुढची फेरी गाठतील. यासह सहा गटांतील सर्वोत्तम तिसऱ्या स्थानी राहणारे संघ पुढच्या फेरीत स्थान मिळवतील. ऑस्ट्रेलिया (२५ व्या स्थानी) व उझबेकिस्तान (६८ व्या स्थानी) यांना नमवणे कठीण असल्याचे संकेत मुख्य प्रशिक्षक इगोर स्टिमॅच व कर्णधार सुनील छेत्री यांनी यापूर्वीच दिले आहेत.
• भारताने २००७ व २००९ मध्ये नेहरू चषक स्पर्धेत सीरिया संघाला नमवले होते. त्यामुळे छेत्रीच्या नेतृत्वाखालील भारताला सीरियाविरुद्ध चांगल्या कामगिरीची आशा आहे. भारताने बाद फेरी गाठल्यास ही अखेरची स्पर्धा खेळणाऱ्या छेत्रीसाठी मोठी गोष्ट असेल. पाच आशिया चषक स्पर्धेत सहभाग नोंदवणारा भारत २०१९ मध्ये बाद फेरी गाठण्याच्या जवळ होता. छेत्रीची ही तिसरी स्पर्धा आहे. छेत्रीने २०११ व २०१९मध्ये या स्पर्धेत सहभाग नोंदवला होता व त्याने सहा सामन्यांत चार गोल झळकावले होते.
• भारत अहमद बिन अली स्टेडियममध्ये २०१५च्या विजेत्या ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध चांगली कामगिरी करण्याच्या दृष्टीने मैदानात उतरेल. ऑस्ट्रेलिया येथे जेतेपद मिळवण्याच्या इराद्याने आला आहे आणि दोन्ही संघ स्पर्धेत एकमेकांविरुद्ध केवळ एकदाच खेळले आहेत. ज्यामध्ये २०११च्या साखळी सामन्यात भारताला ऑस्ट्रेलियाकडून ०-४ असे पराभूत व्हावे लागले. ऑस्ट्रेलियन संघ ‘फिफा’ विश्वचषक स्पर्धेत नियमितपणे सहभागी होता. त्यांनी गेल्या सत्रात उपउपांत्यपूर्व फेरीत स्थान मिळवले होते. २०१९मध्ये त्यांना उपांत्यपूर्व फेरीत पराभूत व्हावे लागले होते. यावेळी भारत सर्वोत्तम संघासह स्पर्धेत उतरला आहे. बचावपटू अन्वर अली, मध्यरक्षक जॅकसन सिंह व आशिक कुरूनियान हे खेळाडू दुखापतीमुळे संघात सहभागी नाहीत. भारतीय पुरुष संघ प्रथमच ‘वीएआर’ तंत्राअंतर्गत हा सामना खेळणार आहे. या सामन्यादरम्यान जपानची योशिमी यामाशिता आशिया चषकात प्रथमच महिला पंच म्हणून पाहायला मिळेल.

• पाच बोईंग विमाने, १७ आयफेल टॉवर यांच्या वजनाइतके पोलाद वापरून तसेच ८४ हजार टन वजनाचे ७० ‘स्टील डेक’ बसवून अवघ्या पाच वर्षांत उभारण्यात आलेल्या देशातील सर्वात लांब सागरी सेतूचे शुक्रवारी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते लोकार्पण करण्यात आले. आधुनिक अभियांत्रिकी जगतातील तंत्रकौशल्याचा देखणा आविष्कार समजला जाणारा हा सागरी सेतू मुंबई आणि नवी मुंबई या शहरांतील प्रवासाचे अंतर कमी करणार असून मुंबईहून पुणे, कोकण तसेच पश्चिम महाराष्ट्राच्या दिशेने वाहनांसाठी वेगवान पर्याय ठरणार आहे. सागरी सेतूसह पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी विविध विकासकामांचे लोकार्पण आणि भूमिपूजन केले.
• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी १२ जानेवारी रोजी महाराष्ट्र दौऱ्यावर होते. नाशिक येथे आयोजित केलेल्या राष्ट्रीय युवा महोत्सवाचे त्यांच्या हस्ते उद्घाटन करण्यात आले. यावेळी त्यांनी नाशिकमध्ये भव्य रोडशोही केला. या रोड शोला नाशिककरांनी तुफान प्रतिसाद दिला. त्यानंतर काळाराम मंदिरात जाऊन त्यांनी दर्शन घेतलं. गोदावरी तिरावर रामकुंडावर जाऊन जलपूजन केलं. तसंच, स्वच्छतेचे महत्त्व पटवून देण्याकरता त्यांनी काळाराम मंदिरात हाती झाडू घाऊन स्वच्छताही केली. तसंच, तिथं त्यांच्यासाठी खास किर्तनाचेही आयोजन करण्यात आले होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी तल्लीन होऊन किर्तनाचा आस्वाद घेतला.
• नाशिकमधील नियोजित कार्यक्रम पार पडल्यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी मुंबईच्या दिशेने निघाले. मुंबईतही विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले होते. त्यापैकी एक म्हणजे अटल सेतूचे उद्घाटन. बहुप्रतिक्षित आणि अतिमहत्त्वाकांक्षी असलेल्या या सागरी सेतूचे उद्घाटन पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते करण्यात आलं. यावेळी त्यांनी अटल सेतूवरून प्रवासही केला. अटल सेतूच्या लोकार्पणाचा कार्यक्रम पार पडल्यानंतर नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विामनतळ येथे अटलसेतू लोकार्पण सोहळ्यात विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले होते. कार्यक्रम स्थळी पोहोचल्यानंतर सभामंडपात पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचं जंगी स्वागत करण्यात आलं. दुतर्फा असलेल्या लोकांची गर्दी पाहून पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रत्येकाला हात उंचावून अभिवादन केले. त्यांच्याबरोबर राज्याचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीसही उपस्थित होते.
• मुंबई महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरणाच्या ऑरेंज गेट ते मरीन ड्राईव्हला जोडणाऱ्या भुयारी मार्गाचे भूमिपूजन पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केले. आराखड्यानुसार हा मार्ग ३.५ किमीचा असणार असणार आहे. अशा या प्रकल्पाच्या कामाचे कंत्राट एल अँड टी कंपनीला देण्यात आले आहे. तर या प्रकल्पाचा खर्च पुन्हा फुगला असून आता तो ९१५८ कोटींवर गेला आहे.

• रस्त्यावरील खड्डे हे अनेकांसाठी आजवर जीवघेणे ठरलेले आहेत. पण हरियाणामधील एका ८० वर्षीय व्यक्तीला खड्ड्यामुळे जीवदान मिळाले आहे. या व्यक्तीला डॉक्टरांनी मृत घोषित केले होते. त्यानंतर रुग्णालयातून घरी अंतयात्रेसाठी नेत असताना अचानक हा व्यक्ती जिवंत असल्याचे कळले. हरियाणाच्या कर्नाल जिल्ह्यातील निसिंग शहरातील रहिवासी दर्शन सिंग ब्रार यांना पटियाला मधील रुग्णालयाने मृत घोषित केले. त्यानंतर त्यांना कर्नाल येथे त्यांच्या घरी आणण्यात येत होते. अंत्यसंस्कारासाठी घरी नातेवाईक, मित्रपरिवार जमा झाले होते. सर्व जण रुग्णवाहिकेची वाट पाहत होते, पण रुग्णवाहिका अचानक खड्ड्यात आदळली आणि चमत्कार झाला.
• ब्रार यांच्या नातूने माहिती दिल्यानुसार, रुग्णवाहिका रुग्णालयातून घरी जात असताना रस्त्यात एका खड्ड्यावर आदळली. त्यानंतर त्याच्या लक्षात आले की, आजोबा ब्रार यांच्या हाताची हालचाल होत आहे. त्याने आजोबांच्या हृदयाचे ठोके तपासले असता ते धडधडत असल्याचे लक्षात आले. नातवाने लगेचच रुग्णवाहिका जवळच्या रुग्णालयात वळविण्यासाठी सांगितले. तिथे डॉक्टरांनी तपासल्यानंतर ब्रार जिवंत असल्याचे सांगितले. दर्शन सिंग ब्रार यांची प्रकृती अजूनही नाजूक आहे, मात्र त्यांच्यावर आता पुन्हा उपचार सुरू झाले आहेत.
• एनडीटीव्ही वृत्तवाहिनीने दिलेल्या माहितीनुसार, ब्रार यांचा दुसरा नातू बलवान सिंग याने सांगितले की, ८० वर्षांचे आजोबा गेल्या काही दिवसांपासून आजारी होते. त्यामुळे मोठ्या भावाने त्यांना पटियाला येथील रुग्णालयात उपचारासाठी दाखल केले. चार दिवसांपासून आजोबा व्हेंटिलेटरवर होते. त्यांचे हृदयाचे ठोके बंद पडल्यामुळे डॉक्टरांनी व्हेंटिलेटर हटवून त्यांना मृत घोषित केले.
• बलवान सिंग यांनी पुढे सांगितले, रुग्णालयातून माझ्या भावाने फोन करून आजोबांचा मृत्यू झाला असल्याचे सांगितले. त्यानंतर रुग्णालयापासून १०० किमींवर असलेल्या रुग्णालयात त्यांना नेण्यात येत होते. तोपर्यंत आम्ही नातेवाईकांशी संपर्क साधून अंत्यसंस्कारासाठी जमण्यास सांगितले होते. त्याप्रमाणे अनेक लोकही जमले. आम्ही घरासमोर मंडप आणि लोकांना बसण्यासाठीची व्यवस्था केली. तसेच पार्थिवाचे दहन करण्यासाठी लाकूड आणि इतर वस्तूंची जमवाजमव केली.
• मात्र निसिंग येथे असताना धांद गावानजीक रुग्णवाहिका खड्ड्यावर आदळली. त्यानंतर बलवान यांच्या भावाच्या लक्षात आले की, आजोबा हात हलवत आहेत. त्यांचे हृदयाचे ठोके पुन्हा सुरू झाले आहेत. जेव्हा त्यांना जवळच्या रुग्णालयात नेले, तेव्हा डॉक्टरांनीही ते जिवंत असल्याचे सांगितले. बलवान सिंग यानंतर म्हणाले की, हा एक चमत्कारच आहे. खड्ड्यामुळे आजोबांना जीवदान मिळाले. आता आजोबांच्या प्रकृतीमध्ये लवकर सुधारणा होवो, अशी आमची इच्छा आहे. जे लोक अंत्यसंस्कारासाठी जमले होते, त्या सर्वांनादेखील याचा आनंद झाला. आम्ही यासाठी देवाचे आभार मानतो, त्यांच्यामुळेच आजोबांचे हृदय पुन्हा धडधड करायला लागले.

• भारतीय वायूदलाचं AN-32 हे विमान जवळपास सात वर्षांपूर्वी सर्वच रडारवरून गायब झालं होतं. या विमानाचा शोध घेण्यासाठी तेव्हा जवळपास २८ जहाज आणि एक मोठी पाणबुडी काम करत होते. पण या विमानाचा काहीच थांगपत्ता लागला नाही. पण अखेर सात वर्षांनंतर या विमानाचे अवशेष चेन्नईच्या समुद्रकिनाऱ्यापासून तब्बल ३०० किलोमीटर आत समुद्राच्या अगदी तळाशी सापडले आहेत. ही भारताच्या सर्वात मोठ्या ठरलेल्या शोधमोहिमांपैकी एक मानली जाते. पण तेव्हा या शोधमोहिमेला पूर्ण अपयश आलं होतं. आता हे अवशेष सापडल्यानंतर या विमानाचा अपघात नेमका कसा झाला, याचा तपास करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.

नेमकं घडलं काय?

• चेन्नईतील नॅशनल इन्स्टिट्युट ऑफ ओशियन टेक्नोलॉजी अर्थात NIOT ही संस्था समुद्रातील अनेक संशोधन प्रकल्प राबवत असते. अशाच एका अंडरवॉटर वेहिकल अर्थात एयूव्हीची चाचणी करत असताना त्यांना एएन-३२ चे काही अवशेष सापडले. नॉर्वेहून आयात करण्यात आलेली ही एयूव्ही यांनी पहिल्यांदाच चाचणी करण्याच्या हेतूने समुद्रात जवळपास ३४०० मीटरपर्यंत खोलपर्यंत नेली होती. सुरुवातीला तिधे काही धातूचे तुकडे आढळून आले. त्यावरून त्यांना वाटलं की हे एखाद्या जहाजाचे अवशेष असावेत. पण हळूहळू गोष्टींचा सविस्तर उलगडा होत गेला.
• “या AUV ला सर्वात पहिली गोष्ट दिसली ती म्हणदे एक गोलाकार पत्र्याचा तुकडा, त्यावर तीन रंगांचं चिन्ह दिसत होतं. NIOT च्या लोकांनी जेव्हा पहिल्यांदा ते पाहिलं, तेव्हा त्यांना वाटलं हे एखाद्या जहादाचे अवशेष असावेत. आसपासच्या भागाचंही निरीक्षण करण्यात आलं. आणखी काही धातूचे तुकडे आढळून आले. आम्ही त्याची छायाचित्रं भारतीय नौदल व भारतीय वायूदलाला पाठवली. शेवटी वायूदलानं ते त्यांच्याच विमानाचे अवशेष असल्याची पुष्टी केली”, अशी माहिती भूविज्ञान मंत्रालयाचे सचिव एम. रवीचंद्रन यांनी दिली.
• “ही AUV काही त्या विमानाचे अवशेष शोधण्यासाठी तिथे पाठवण्यात आली नव्हती. याआधीही ही AUV अशा प्रकारच्या काही चाचण्यांसाठी समुद्रात खोलवर पाठवण्यात आली होती. पण यावेळी ती ३४०० मीटरपर्यंत खोल गेल्यानंतर हे अवशेष आढळून आले”, असंही रवीचंद्रन यांनी नमूद केलं.

• अयोध्येतील राम मंदिरात शुक्रवारी, २२ जानेवारी रोजी होणाऱ्या प्राणप्रतिष्ठा सोहळय़ाआधी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी शुक्रवारपासून विशेष ११ दिवसीय धार्मिक अनुष्ठान सुरू केले. यापूर्वी कधीही न अनुभवलेल्या भावनांचा अनुभव आपण घेत असल्याचे पंतप्रधानांनी आवर्जून सांगितले. नाशिकमधील पंचवटी येथून मोदींनी या धार्मिक अनुष्ठानांना सुरुवात केली आहे.
• ‘एक्स’वर मोदींनी नमूद केले, की मी भावनांनी ओथंबून गेलो आहे. आयुष्यात प्रथमच मी अशा भावना अनुभवत आहे. जे स्वप्न अनेक पिढय़ांनी संकल्पाप्रमाणे आपल्या हृदयात जपले ते स्वप्न जसेच्या तसे साकारताना पाहण्याचे सौभाग्य मला प्राप्त होत आहे. पंतप्रधानांनी एका धनिमुद्रित संदेशात म्हटले आहे. की हा आंतरिक प्रवास फक्त अनुभवता येतो, व्यक्त केला जाऊ शकत नाही. या भावनांची खोली, विस्तार आणि तीव्रता शब्दबद्ध करण्यास मी असमर्थ आहे. हा माझ्यासह सर्व भारतीयांसाठी आणि प्रभू रामचंद्रांच्या भक्तांसाठी एक पवित्र प्रसंग आहे. प्रत्येकजण २२ जानेवारी रोजी त्या ऐतिहासिक क्षणाची वाट पाहत आहे. रामजन्मभूमीवर रामाच्या मूर्तीची प्रतिष्ठापना केली जाईल, त्या पवित्र सोहळय़ाचे आपण साक्षीदार होणार, हे आपले भाग्यच आहे.
• पंतप्रधानांनी नमूद केले, की आज स्वामी विवेकानंद यांची जयंती आहे. स्वामी विवेकानंदांनीच भारताच्या आत्म्याला साद घातली होती. आज तोच आत्मविश्वास भव्य राम मंदिराच्या रूपाने आपल्याला मिळणार आहे. आज छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मातोश्री जिजामाता यांचीही जयंती आहे. यावेळी आयुष्याच्या अखेपर्यंत जपमाळेने सीता-रामाचे नामस्मरण करणाऱ्या आपल्या आईची आठवण येणे स्वाभाविक असल्याचे मोदी म्हणाले.
• आपण जेव्हा आयोध्येतील राममंदिरातील प्राणप्रतिष्ठेच्या पवित्र क्षणाचे साक्षीदार होऊ, तेव्हा मनात राममंदिराच्या पूर्ततेचे स्वप्न पाहणाऱ्या असंख्य भारतीयांच्या भावना असतील. जनताही देवाचेच रूप आहे आणि त्यांची ऊर्जा घेऊन ते मंदिराच्या गर्भगृहात प्रवेश करतील. त्यांनी जनतेला आशीर्वाद देण्याची विनंतीही केली.

---

चालू घडामोडी आणि दिनविशेष - 13 जानेवारी 2023

१३ जानेवारी चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)