दुय्यम निरीक्षक व सहाय्यक पेपर १ (मुख्य परीक्षा) २०१८

'जलाभेद्य' या शब्दाचा पुढीलपैकी कोणत्या वाक्यांमधील उपयोग योग्य आहे ? 

(अ) नदीच्या विशाल प्रवाहाने दोन्ही गावे जलाभेद्य झाली आहेत. 

(ब) यंत्रांच्या खोक्यांवर जलाभेद्य आवरणे पाहिजेत. 

(क) मातीची भांडी जलाभेद्य असल्याने गार होतात. 

(ड) जलाभेद्यतेमुळे सुती कापड अधिक पाणी शोषते.

पर्यायी उत्तरे : 

‘धारेकरी' हा शब्द पुढीलपैकी कोणत्या शब्दसमूहासाठी उपयोगात येतो? 

(अ) धान्याने जमीन घेणारा

(ब) तलवार बहाद्दूर मनुष्य 

(क) धार करून देणारा

(ड) धारण करणारा 

पर्यायी उत्तरे : 

'मी मी म्हणणे' या वाक्प्रचाराचा अर्थ पुढीलपैकी काय ?

‘दशा' हा शब्द पुढीलपैकी कोणत्या वाक्यांमध्ये उपयोगात आणून त्यांचे पुनर्लेखन करता येईल? 

(अ) सततच्या मेहनतीने त्याची परिस्थिती सुधारत गेली. 

(ब) जमिनीवरच्या सतरंजीची सुते निघाली होती. 

(क) वडिलांच्या मतानुसार, आता त्याच्या नशिबाचे ग्रह चांगले होते. 

(ड) हरवलेल्या पुस्तकाच्या शोधात त्याने दाहीदिशा पालथ्या घातल्या. 

पर्यायी उत्तरे : 

पुढील काव्यपंक्ती कोणत्या शब्दशक्तीचे उदाहरण आहे? 

"अंबरगत पयोधराते रगडूनि पळतो दुरी।'' 

'ऊर्ध्वगामी' या शब्दाचा विरुध्दार्थी शब्द पुढीलपैकी कोणता? 

(अ) अनुगामी 

(ब) अधोगामी 

(क) पुरोगामी

(ड) प्रतिगामी

पर्यायी उत्तरे : 

“जो विकारी शब्द विशिष्ट अर्थाचा द्योतक नसून, ज्यास पूर्वापार संबंधाने सर्व प्रकारच्या द्वितीय नामाचा अर्थ येऊ शकतो. त्यास _________ म्हणतात". 

विशेष किफायत नसलेल्या धंद्याचे वर्णन करताना पुढीलपैकी कोणती म्हण वापरली जाते ? 

पुढील शब्दांपासून भाववाचक नाम तयार करताना कोणते प्रत्यय वापरावे लागतील? 

(अ) गंभीर 

(ब) नेता

(क) चतुर 

पर्यायी उत्तरे :

पुढील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यय ओळखा -

‘त्याची आई जाईच्या मांडवाखाली फुले वेचीत होती'.

पुढीलपैकी कोणत्या गटातील शब्द तद्भव आहेत? 

(अ) शिष्य, दिवस, वेष

(ब) जीभ, शेत, माती 

(क) व्यवहार, सुंदर, हर्ष 

(ड) औषध, वर्ष, अन्न 

पर्यायी उत्तरे :

'नमुना' या शब्दास अनेकार्थ असलेला योग्य शब्दगट कोणता आहे? 

(अ) वाक्य, विचार, संदर्भ

(ब) कबूल, नामंजूर, परवानगी

(क) उदाहरण, मासला, दृष्टांत

(ड) नग, वल्ली, ठग

पर्यायी उत्तरे :

पुढीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे?

(अ) पंचमी विभक्तीतून 'अधिकरण' हा कारकार्थ व्यक्त होतो. 

(ब) षष्ठी विभक्तीचा 'संबंध' हा कारकार्थ आहे. 

पर्यायी उत्तरे : 

पुढील शब्द प्रकारास काय म्हटले जाते? 

जा, ये, कर, बस, बोल, पी इत्यादी 

(अ) सिद्ध शब्द 

(ब) साधित शब्द 

पर्यायी उत्तरे :

पुढील वाक्यातील क्रियाविशेषण ओळखा : 

"सवाई गंधर्व स्मृति समारोहात भीमसेन काय गायिल्येत!''  

(अ) काय 

(ब) स्मृति

(क) सवाई 

(ड) गंधर्व

पर्यायी उत्तरे :

'व्याज' या शब्दास पुढीलपैकी कोणता पर्याय समानार्थी नाही? 

‘येणार असेल तर येईना बापडा!' या वाक्यातील केवलप्रयोगी अव्यय ओळखा.

'हातचे सोडून पळत्याच्या पाठीस लागणे,' - या म्हणीस समानार्थी म्हण पुढीलपैकी कोणती ?

'अतिप्रसंग' हा शब्द कोणत्या प्रकारचा शब्द आहे?

पुढीलपैकी कोणत्या पर्यायातील अधोरेखित शब्द हा नाम आहे ? 

(अ) त्या दुष्टाने बरोबर दावा साधला. 

(ब) एक म्हातारा माणूस पायरीवर बसला होता.

पर्यायी उत्तरे :